Gider pusulası, şirketi olmayan ya da herhangi bir şekilde vergi mükellefi olmayan kişilerden alınan mal veya hizmetlerin belgelendirilmesi için kullanılan belgedir. Gider pusulası, şirketler için fatura yerine geçerken, Katma Değer Vergisi (KDV) ve Stopaj yükümlüğü gider pusulası ile birlikte ödemeyi yapan şirkete ait olur. Her gider pusulasının bir seri numarası ve dip koçanı bulunur. Satıcı tarafından imzalanan gider pusulasının aslı satıcıda kalırken kopyası ise hizmet alana verilir. Gider pusulası yalnızca mükellef olmayan kişilerin hizmet satımı sırasında değil aynı zamanda vergi mükellefi olan satıcıların, müşterilerden mal iade alması sırasında da kullanılabilir.
Gider Pusulası Ne Zaman Kullanılır?
Gider pusulası, vergi mükellefi olmayan bir kişiden mal veya hizmet alımı sırasında kullanılır. Vergi mükellefi olmayan kişi fatura kesemez. Satın alma işlemini gerçekleştiren taraf ise satın alım işlemini belgelemek ister. Bu noktada gider pusulası hazırlanarak satıcı tarafından imzalanır. Belgenin aslı satıcıda, kopyası ise alıcıda kalır. Dider pusulası ayrıca mal iade işlemlerinde de kullanılır.
Gider Pusulası Ne İşe Yarar?
Gider pusulası, alıcı ve satıcı arasında gerçekleşen ticaretin kayıt altına alınabilmesini ve belgelendirilmesini sağlar. Gider pusulasının düzenlenme amacı, vergi mükellefi olmayan kişilerin gerçekleştirmiş olduğu satışların taraflar arasında kaydedilmesidir. Gider pusulası, satıcı tarafından düzenlenir. Gider pusulasının aslı satıcıda kalırken kopyası ise alıcıya verilir. Satıcı resmi ödeme yapabilirken aynı zamanda gider pusulası ile yapılan ödemeyi gider olarak kaydedebilir.
Gider Pusulasının Kullanım Alanları Nedir?
Gider pusulası; vergi mükellefi olmayan ya da vergiden muaf kişilerle yapılan ticari işlemlerde, nihai tüketiciden alınan mal ve hizmetler ile iade işlemlerinde, muhasebe kayıtlarında ve royalti ödemelerinde kullanılır. Gider pusulasının kullanımı için herhangi bir sektör, ürün veya hizmet kısıtı yoktur. Gider pusulası, her sektörde kullanılabilir.
Gider Pusulasını Kim Kullanabilir?
Gider pusulası; çiftçiler, vergiden muaf kişiler, serbest meslek erbapları ve bazı tüccarlar tarafından kullanılabilir. Vergi Usul Kanunu tarafından düzenlenen gider pusulası, ilgili kanunun 234. maddesi uyarınca basit usulde kazanç vergilendirmesi yapılanlar, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, serbest meslek erbapları, vergi muafiyeti olan esnaflar ve çiftçiler tarafından kullanılır.
Gider Pusulası Nasıl Temin Edilir?
Gider pusulası ilk olarak herhangi bir matbaada bastırılır. Bastırılan gider pusulaları 225 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği tarafından belirlenen şekillere uygun olmalıdır. Gider pusulaları bastırıldıktan sonra notere onaylatılır. Gider pusulası doğrudan noterden veya maliye ile anlaşmalı olan kırtasiyelerden de temin edilebilir.
Gider Pusulası Nasıl Düzenlenir?
Gider pusulası iki nüsha halinde düzenlenir. Gider pusulasında doldurulması gereken bilgiler bellidir. Bu bilgilerin eksiksiz bir şekilde doldurulması gerekir. 2 adet nüshaya sahip olmayan gider pusulaları geçersiz sayılır. Bu nüshaların biri alıcıda diğeri satıcıda kalır. Satıcıda kalan nüsha ıslak mürekkepli olan nüsha iken alıcıya verilen nüsha ise kopya nüshadır. Bilgilerin doğru veya eksiksiz doldurulmaması ya da 2 nüsha olmaması halinde gider pusulası geçersiz sayılır.
Gider Pusulasında Olması Gereken Bilgiler Nelerdir?
Gider pusulasında olması gereken bilgiler aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Alıcının adı ve soyadı (şayet alıcı tüzel bir kişi ise unvanı)
- Satıcının adı ve soyadı şayet alıcı tüzel bir kişi ise unvanı)
- Alım satımı gerçekleştirilen işin mahiyeti
- İşe konu olan mal veya hizmetin cinsi
- İşe konu olan mal veya hizmetin adedi
- İşin toplam tutarı
- Vergi oranı ve net vergi tutarı
- Düzenleme tarihi
Gider Pusulası Stopaj Oranları Nelerdir?
Gider pusulası stopaj oranları aşağıdaki gibidir.
- 18. madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden %17
- Diğerlerinden %20
- 42. madde kapsamına giren işleri yapanlara (kurumlar dahil) ödenen istihkak bedellerinden %3
- Dar mükellefiyete tabi olanlara, telif ve patent haklarının satışı dolayısıyla yapılan ödemelerden %20
- 70. maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden %20
- Vakıflar ve derneklere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında yapılan kira ödemelerinden %20
- Kooperatiflere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında yapılan kira ödemelerinden %2
Dağıtılsın veya dağıtılmasın Kurumlar Vergisi Kanununun 8. maddesinin 4 nolu bendine göre stopaj oranları şunlardır.
- (a), (c) ve (d) bentlerinde yazılı kazançlardan %0
- (b) alt bendinde yazılı kazançlardan %10
- Tam mükellef kurumlar tarafından, tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve bu vergilerden muaf olanlara dağıtılan, 75. Maddenin 2. fıkrasının 1, 2 ve 3 numaralı bentlerinde yazılı kar paylarından %15
- Tam mükellef kurumlar tarafından, dar mükellef gerçek kişilere, dar mükellef kurumlara (Türkiye'de bir is yeri veya daimi temsilci aracılığıyla kar payı elde edenler hariç) ve gelir ve kurumlar vergisinden muaf olan dar mükelleflere dağıtılan, 75.maddenin ikinci fıkrasının 1,2 ve 3 numaralı bentlerinde yazılı kar paylarından (karin sermayeye eklenmesi kar dağıtımı sayılmaz) %15
- 75. maddesinin ikinci fıkrasının 4 numaralı bendinde yazılı menkul sermaye iratlarının ana merkeze aktarılan tutarı üzerinden %10
