FAVÖK, Türkiye'de işletmelerin birleşmesinde veya satın alınmasında yaygın olarak kullanılan ve farklı şirketler arasındaki karlılığın, operasyonel verimliliğin karşılaştırılmasına olanak sağlayan finansal göstergedir. İşletmelerin finansal açıdan performanslarını değerlendirmek amacıyla kullanılan bu gösterge, aynı zamanda söz konusu firmaların uluslararası boyutta karşılaştırılmasını da mümkün kılar.
FAVÖK Hesaplaması Neden Yapılır?
Firma değeri ya da diğer haliyle FAVÖK, çeşitli açılardan benzer olan şirketlerin karşılaştırılması amacıyla tercih edilir. Ülkemizde genel kullanılış amacı Türkiye’de faaliyet gösteren bir firmanın, yurt dışında faaliyet gösteren emsalleri ile karşılaştırılmasıdır. FAVÖK vergileri faiz giderlerini, sermaye yapısını ve vergi yükünü ihmal eder. FAVÖK yalnızca şirketin gerçekleştirdiği faaliyetlerden kazanç elde etme becerisini konu edinir. FAVÖK’te vergi yükü, sermaye yapısı ve faiz giderleri gibi değişkenlerin ihmal edilmesi daha sağlıklı bir sonuç elde edilmesini sağlar.
FAVÖK Nasıl Yorumlanır?
Her ülke veya sektörün uyguladığı faiz, vergi, muhasebe politikaları birbirinden farklıdır. Bu sebeple farklı ülkelerdeki şirketlerin kazanç potansiyelleri karşılaştırılırken çıkan sonuç çok tutarlı olmaz. FAVÖK faiz, vergi, amortisman gibi unsurları da içermesi sebebiyle karşılaştırmayı daha objektif kılar. Bu değerin pozitif olması durumunda firma kazançlı olur, değerin negatif olması durumunda firmanın faizden önce zararda olduğu anlaşılır. Yatırımcılar, yatırım yapmak istedikleri varlığın FAVÖK değerine dikkat eder. FAVÖK hesaplama ile yurt içi ve yurt dışında varlık gösteren şirketler arasında kolayca fiyat karşılaştırması yapılabilir. FAVÖK avantajları şunlardır.
- FAVÖK, farklı sermaye yatırımı, borç ve vergi profillerine sahip şirketleri karşılaştırırken kullanışlıdır.
- FAVÖK'ün toplam gelirlere bölünmesiyle hesaplanan FAVÖK marjları, bir firmanın ne kadar verimli çalıştığını gösterir.
- Ulusal/uluslararası faaliyet gösteren şirketlerin gelecek durumları, mevcut potansiyellerini tanımamıza olanak sağlar.
- FD/FAVÖK kıyaslaması yaparken benzerleri arasında daha düşük değerlere sahip olan bir şirket, fiyat bakımından daha cazip olarak yorumlanır.
İyi Bir FAVÖK Yorumunun Avantajları Nelerdir?
İyi bir FAVÖK yorumunun işletmeye sağladığı birçok avantaj vardır. Bu avantajlar temel olarak yabancı yatırımcılar açısından geçerlidir. Ülkemizde bir yatırım yapmayı planlayan yabancı yatırımcılar öncelikle şirketlerin FAVÖK değerlerini inceler ve kararlarını bu doğrultuda şekillendirir. İyi bir FAVÖK yorumunun avantajları aşağıdaki gibidir.
- FAVÖK, faaliyet gösteren bir firmanın nakit akışına yönelik öngörü yapılabilmesini sağlar yani şirketin en önemli giderleri arasında yer alan faktörlerin çıkarılması sonucunda kalan nakit ve bu nakdin borcu karşılama oranı, FAVÖK ile analiz edilebilir. Firmanın ödeme gücünü görmek için FAVÖK yorumlama yapılabilir.
- Özellikle büyük ölçekli firmalarda vergi ve amortisman benzeri giderler oransal olarak fazladır. Bu faktörlerin de dahil edildiği ölçümler sonucunda farklı yönlendirmeler ortaya çıkar. FAVÖK'ün yüksek giderlerden arındırılması şirketlerin finansal analizlerinin yapılmasını kolaylaştırır.
- Potansiyel yatırımcıları etkilemenin ve firmayı çekici kılmanın yolu, iyi bir FAVÖK yorumundan geçer. Bu yorumla birlikte işletmenin büyüme potansiyeli analiz edilebilir.
FAVÖK Değerinin Yüksek Olması Ne Anlama Gelir?
FAVÖK, bir firmanın reel değerinin, dönemsel olarak hesaplanan kar oranına bölünmesi ile elde edilir. FAVÖK, FD/FAVÖK şeklinde de ifade edilir. FD (firma değeri), şirketlerin hisselerinin belirlenmiş olan toplam değerini ifade eden bir kavramdır. Bu değerin FAVÖK’e bölünmesiyle birlikte FAVÖK yorumlaması gerçekleştirilir.
FD/FAVÖK formülü sonucunda ortaya çıkan değerin yüksek olması, yatırımcılar açısından olumlu bir mesajdır. Yüksek değer, firmanın karlı bir yatırım olduğunu gösterir. Oranın düşük çıkması ya da negatif çıkması, şirketlerin riskli yatırım grubunda yer aldığını ifade eder. Bu sebeple hem yatırımcılar hem de firmaların iç faaliyetleri açısından FAVÖK değeri yol göstericidir.
FAVÖK Formülleri Nelerdir?
FAVÖK değerini hesaplamak için yaygın olarak tercih edilen iki formül mevcuttur. Favök hesaplama formülleri aşağıdaki gibidir.
Toplama işlemlerinin ardından firmanın reel değerine de bakılır ve FD/FAVÖK değeri ölçülür. Gerçekleştirilen işlemlerin ardından çıkan sonucun hedeflenenden düşük olması, firmanın riskli yatırım grubunda yer aldığını gösterir. Değerin negatif olması durumunda ise firmanın borçlarını ödeyemeyecek konumda olduğu anlaşılır.
Şirketin piyasa değeri ve reel firma değeri kavramları birbirinden farklıdır. Firma değeri, firmanın değeri ile net borçlarının toplamıdır. Reel firma değeri ise şirketin piyasa değerine kıyasla daha sağlıklı bir kavramdır ve reel firma değeri ile şirketin elde ettiği net kara ulaşılır.
Pozitif ve Negatif FAVÖK Nedir?
FAVÖK yorumları iki farklı değer çerçevesinde gerçekleştirilir, bunlar poizitif favök ve negatif favöktür.
Firmalar amortisman, vergi ve vergi ödemeleri öncesinde zararda ise durum negatif FAVÖK’ü gösterir. Pozitif FAVÖK, söz konusu ödemelerin sonucunda firmanın karda olduğunu ifade eder.
Pozitif ve negatif FAVÖK değerleri firmaların emsalleri ile karşılaştırılması için kullanılır. Çoğu zaman firmaların mevcut durumlarını görmek amacıyla iç bünyelerinde de FAVÖK oranları tercih edilir. Örneğin şirketlerin yıllık maliyet ve bütçe tahminleri, FAVÖK değerleri üzerinden yapılır ve izlenecek stratejiler bu çerçevede belirlenir.
FAVÖK İdeal Değeri Kaç Olmalıdır?
S&P (Standart&Poor’s) borsa endeksi, Standart&Poor’s tarafından hesaplanan ve Amerika Birleşik Devletleri’nin en büyük 500 şirketini kapsayan endekstir. S&P Borsa Endeksi tarafından yapılan açıklamaya göre 10 üzerinde olan FAVÖK değeri iyi olarak kabul edilir. Değerin gerçekten yüksek olup olmadığını anlayabilmek için sektörde faaliyet gösteren diğer firmaların da FAVÖK değerine bakmak gerekir.
