E-ticaret Nedir?

E-ticaret, internetin ortaya çıkmasıyla birlikte gelişmeye başladı. İlk e-ticaret işlemi 11 Ağustos 1994'te Stanford Üniversitesi öğrencisi olan Phil Brandenberger tarafından gerçekleştirildi. O dönemde internet kullanımı henüz çok yaygın değildi ve e-ticaret işlemleri de sınırlıydı. 1995 yılında Amazon ve eBay gibi büyük e-ticaret platformları kuruldu ve e-ticaret sektörü hızla büyümeye başladı. Daha sonra ödeme yöntemleri ve güvenliği konusundaki gelişmeler, e-ticaret işlemlerinin artmasına ve büyümesine yardımcı oldu. Bugün, e-ticaret sektörü dünya çapında milyarlarca dolarlık bir endüstri haline gelmiştir ve birçok işletme, fiziksel mağazalarının yanı sıra e-ticaret platformları aracılığıyla da müşterilere hizmet vermektedir.

İnternetin ortaya çıkması ve hızla yayılması, e-ticaretin doğmasında en önemli faktördür. İnternet, dünya genelinde insanlar arasında iletişim ve bilgi paylaşımı sağladıktan sonra, ticaret alanında da kullanılmaya başlanmıştır. SSL sertifikası gibi güvenlik önlemleri ve online ödeme yöntemleri, e-ticaretin gelişiminde büyük rol oynamıştır. E-ticaret, fiziksel mağazaların sunduğu birçok avantajı sağlayarak daha geniş bir müşteri kitlesine hitap edebilme imkanı vermiştir. E-ticaret, fiziksel mağazaların aksine düşük işletme maliyetleri, daha az stok tutma ihtiyacı ve daha düşük kira maliyetleri gibi avantajlar sağlar. E-ticaretin sağladığı faydalar, işletmelere daha rekabetçi fiyatlar sunma imkanı verir.

E-ticaretin ilk olarak kim tarafından kurulduğu net bir şekilde bilinmez. Ancak, ilk e-ticaret işlemi 11 Ağustos 1994'te Stanford Üniversitesi öğrencisi Phil Brandenberger tarafından gerçekleştirilmiştir. Brandenberger, internet üzerinden Sting CD'si satın almak için bir arkadaşıyla birlikte bir ödeme işlemi gerçekleştirmiştir.

E-ticaret Türkiye'ye 2000'li yılların başında gelmiştir. İlk olarak, büyük şirketlerin internet sitelerinde online ödeme seçenekleri sunmaya başlamasıyla e-ticaret işlemleri de artmaya başlamıştır. E-ticaret Türkiye'de başlarda yavaş bir gelişme göstermiştir, ancak son yıllarda teknolojideki gelişmeler, internet kullanımındaki artış ve dijitalleşmenin yaygınlaşması ile birlikte hızla büyümeye başlamıştır. 2001 yılında Türkiye'de ilk e-ticaret sitesi olan Markafoni kurulmuştur. Daha sonra, birçok büyük e-ticaret sitesi Türkiye'de faaliyet göstermeye başlamıştır. Özellikle, Hepsiburada, n11, Gittigidiyor, Trendyol, Amazon Türkiye ve daha birçok e-ticaret sitesi Türkiye'de faaliyet göstermektedir.

E-ticaret, birçok açıdan gerekli ve önemlidir. İşletmeler için e-ticaret, yeni müşteriler kazanmak, müşteri memnuniyetini artırmak, işlem maliyetlerini düşürmek ve daha geniş bir müşteri kitlesine ulaşmak gibi birçok fayda sağlar. Tüketiciler için de e-ticaret, daha kolay, hızlı ve güvenli bir alışveriş deneyimi sunar.

Dünya genelinde e-ticaret yapmakta olan kişi sayısı sürekli olarak artar. Bazı araştırmalara göre, 2021 yılında dünya genelinde yaklaşık olarak 2,14 milyar insanın online alışveriş yaptığı tahmin edilir. Bu sayı, özellikle COVID-19 salgını nedeniyle e-ticaretin daha da yaygınlaşmasıyla birlikte hızla artmaktadır.

E-ticarette en çok satılan ürünler, ülkelere ve bölgelere göre farklılık gösterse de genellikle aşağıdaki kategorilerde yoğunlaşır.

• Giyim ve moda ürünleri
• Elektronik ve teknoloji ürünleri
• Kitaplar ve eğitim materyalleri
• Gıda ve içecek ürünleri
• Kozmetik ve kişisel bakım ürünleri

E-ticaret sektörüne destek vermek amacıyla çeşitli teşvikler ve destekler sunulur. Örneğin, Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) tarafından "E-ticarette Yetkinlik Kazanımı" projesi kapsamında e-ticaret sektörüne yönelik mesleki eğitimler verilir ve bu alanda çalışacak olanlara iş imkanları sağlanır.

E-ticaret sektörü, son yıllarda giderek artan bir popülerlik kazandı. Birçok ülke ve devletin de e-ticaret sektörünün gelişimine destek olmak amacıyla sağladığı çeşitli teşvikler ve devlet destekleri vardır. E-ticaret devlet destekleri şunlardır.

• KOSGEB, e-ticaret sektöründe faaliyet gösteren işletmelere finansal destek sağlar. Bu destekler arasında faizsiz kredi, hibe ve destek kredisi gibi seçenekler yer alır.
• Ticaret Bakanlığı, e-ticaret işletmelerine ihracat desteği, fuar katılım desteği ve reklam desteği gibi çeşitli destekler sunar.
• E-ticaret sektöründe inovasyon ve Ar-Ge çalışmaları yapan işletmelere TÜBİTAK tarafından çeşitli destekler sağlanır. Bu destekler arasında proje destekleri ve Ar-Ge destekleri yer alır.
• Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından e-ticaret işletmelerine yönelik çeşitli destekler sunulur. Bu destekler arasında e-ihracat destekleri, ürün tanıtımı ve reklam desteği gibi seçenekler yer alır.

E-ticaret işletmeleri KOSGEB'den destek alabilirler. KOSGEB, Türkiye'deki KOBİ'lerin gelişimine destek olmak amacıyla çeşitli programlar sunar. Bu programlardan biri de e-ticaret işletmelerine yönelik olan "KOBİ Gelişim Destek Programı"dır. Bu program kapsamında e-ticaret işletmeleri, faizsiz kredi, hibe ve destek kredisi gibi finansal desteklerden yararlanabilirler. Desteklerin kullanımı için bazı şartlar bulunur. Örneğin, e-ticaret işletmeleri KOSGEB'in belirlediği sektör ve faaliyet konularına uygun olmalıdır. Ayrıca işletmenin KOBİ kapsamında olması, yıllık net satış hasılatının belli bir seviyenin altında olması, vergi ve SGK borçlarının olmaması gibi şartlar da aranır.

E-ticaret için kosgeb destekleri şunlardır.

• Faizsiz Kredi: KOBİ Gelişim Destek Programı kapsamında e-ticaret işletmeleri, faizsiz kredi alabilirler. Bu kredi, işletmenin ihtiyacına ve ödeme kapasitesine göre belirlenir.
• Hibe Desteği: E-ticaret işletmeleri, KOSGEB tarafından sunulan hibe desteklerine başvurabilirler. Bu destekler, işletmenin belirli bir yatırım projesi gerçekleştirmesi durumunda verilir.
• Eğitim Desteği: KOSGEB, e-ticaret işletmelerine yönelik eğitimler düzenleyerek işletmelerin gelişimine destek olur. Bu eğitimler, işletmenin ihtiyaçlarına ve sektöre göre belirlenir.
• Danışmanlık Desteği: KOSGEB, e-ticaret işletmelerine danışmanlık hizmeti sunarak işletmelerin gelişimine destek olur. Bu danışmanlık hizmetleri, işletmenin belirli bir süre boyunca danışmanlık hizmeti almalarını sağlar.
• Yurt Dışı Pazarlama Desteği: E-ticaret işletmeleri, KOSGEB'in sunduğu yurt dışı pazarlama desteği sayesinde ürünlerini yurt dışında da tanıtabilirler. Bu destek kapsamında işletmelerin yurt dışı fuarlarına katılımı ve yurt dışı pazarlama çalışmaları desteklenir.

E-ticaret işletmeleri, ihtiyaçları doğrultusunda kredi çekebilirler. Bankalar, e-ticaret işletmelerinin finansal ihtiyaçlarına yönelik farklı kredi seçenekleri sunarlar. Bu kredi seçenekleri arasında ticari krediler, işletme kredileri, nakit avans, POS kredisi, faktoring ve leasing gibi seçenekler yer alır. Kredi kullanmak için işletmenin belirli bir olgunluğa ve kredi notuna sahip olması gerekir. Bankalar, kredi başvurularını değerlendirirken işletmenin finansal durumunu, ödeme geçmişini, yıllık cirosunu ve borç yükünü dikkate alırlar. Bankalar genellikle kredi başvurusu yapacak işletmelerden teminat talep ederler. E-ticaret işletmeleri, kredi başvurusu yapmadan önce ihtiyaçları doğrultusunda uygun bir kredi seçeneği seçmeli ve bankaların kredi koşullarını karşılamalıdırlar. Kredi geri ödeme planını iyi bir şekilde hazırlamak ve ödeme planına sadık kalmak da önemlidir.

E-ticaret işletmeleri, finansal ihtiyaçlarına yönelik farklı kredi seçeneklerini sunan birçok bankadan kredi kullanabilirler. E-ticaret kredisi veren bazı bankalar aşağıda belirtildiği gibidir.

• Türkiye İş Bankası: E-ticaret işletmelerine özel olarak hazırladığı "E-ticaret Destek Kredisi" ile finansman sağlar.
• Garanti BBVA: Garanti BBVA, “Sanal POS Kredisi” ile e-ticaret işletmelerinin POS ihtiyacına yönelik finansman sağlar.
• Yapı Kredi Bankası: Yapı Kredi Bankası, “E-ticaret Kredisi” ile e-ticaret işletmelerine finansman sağlar.
• Akbank: Akbank, “E-ticaret Kredisi” ile e-ticaret işletmelerinin finansman ihtiyacına yönelik destek verir.
• İş Bankası KOBİ Bankacılığı: İş Bankası KOBİ Bankacılığı, “E-ticaret Kredisi” ile e-ticaret işletmelerinin finansman ihtiyacına yönelik destek verir.
• Türkiye Finans: Türkiye Finans, “E-ticaret Kredisi” ile e-ticaret işletmelerine finansman sağlar.

E-ticaret işletmelerinin online ödeme alabilmek için bir ticari kart kullanmaları gerekir. Ticari kartlar, işletmelerin online ödeme işlemlerini gerçekleştirmeleri için gerekli olan ödeme araçlarıdır. Bu kartlar, işletmenin adına ve vergi numarasına kaydedilir ve işletmenin finansal işlemlerini takip etmek için kullanılır. Ticari kartlar, işletmelerin online ödeme alabilmesi için gerekli olan sanal POS hizmeti ile birlikte sunulur. Sanal POS hizmeti, işletmenin e-ticaret sitesinde kredi kartı ile ödeme yapılabilmesini sağlar. Bu hizmet, işletmenin müşterilerinin güvenli bir şekilde ödeme yapabilmesini sağlar.

E-ticaret işletmeleri, farklı ödeme yöntemleri kullanarak online ödeme alabilirler. İşletmelerin müşterilerinin ödeme yapabilmesi için online ödeme sistemleri kullanması gerekir. Kredi kartı, en sık kullanılan ödeme yöntemlerinden biridir. İşletmeler, müşterilerin kredi kartı bilgilerini girerek ödeme yapmalarını sağlayan bir sanal POS hizmeti kullanabilirler. Müşteriler, siparişin ödemesini doğrudan işletmenin banka hesabına havale yaparak gerçekleştirebilirler. İşletmeler, müşterilerine banka hesap bilgilerini sağlarlar. E-cüzdanlar, online ödemeler yapmak için kullanılan dijital cüzdanlardır. PayPal, Payoneer, PayU gibi farklı e-cüzdanlar, e-ticaret işletmeleri tarafından kullanılabilir.

E-ticarette kullanılan tahsilat yöntemleri, müşterilerin online ödeme yapmalarını kolaylaştıran çeşitli ödeme seçeneklerini içerir. İşletmeler, farklı müşteri tercihlerini karşılamak için birden fazla ödeme yöntemi sunabilirler. E-ticaret tahsilatı yapmak için kullanılabilecek bazı yöntemler aşağıda belirtilmiştir.

• Kredi Kartı
• Banka Havalesi
• E-cüzdan
• Kapıda Ödeme

Tahsilat sistemleri genellikle dünya genelinde kullanılan ana para birimlerinde işlem yapabilirler. Bu para birimleri arasında USD, EUR, JPY, GBP, CHF gibi dünya para birimleri yer alır. Türkiye'de TL veya İngiltere'de GBP gibi yerel para birimleri için ödeme almak için yerel ödeme sağlayıcıları kullanmak yaygındır. Hangi para birimlerinde işlem yapılacağı, işletmenin faaliyet gösterdiği ülke ve bölgeye, müşteri kitlesine ve işletmenin tercihlerine bağlı olarak değişebilir.

POS cihazının e-ticaret sistemlerinde nasıl kullanılacağı aşağıdaki adımlarla açıklanabilir.

• POS cihazının temin edilmesi için bir bankadan veya ödeme hizmeti sağlayıcısından hizmet alınmalıdır. Cihaz, internet bağlantısı veya telefon hattı üzerinden işlem yapabilir.
• POS cihazının kurulumu tamamlanmalıdır. Cihazın kullanım kılavuzunda yer alan adımlar takip edilmelidir.
• E-ticaret sitesinde veya uygulamasında bir ödeme sayfası oluşturulmalıdır. Bu sayfada müşteriler kredi kartı bilgilerini girmelidir. Müşteriler, ödeme sayfasında kredi kartı bilgilerini girerek ödeme yapmak istedikleri kartı seçebilirler.
• Müşterinin ödeme bilgileri POS cihazına aktarılır ve işlem onayı için müşterinin kredi kartı bilgileri banka veya ödeme hizmeti sağlayıcısına gönderilir.
• Banka veya ödeme hizmeti sağlayıcısı, müşterinin kredi kartı bilgilerinin doğruluğunu kontrol ederek işlemi onaylayabilir veya reddedebilir.
• İşlem onaylandıktan sonra, müşteriye ödeme başarılı şekilde gerçekleştirildiği bilgisi verilir ve sipariş tamamlanır.