Zorunlu Trafik Sigortası Nedir? (Mayıs 2023)

Zorunlu trafik sigortasının en önemli avantajı kaza sonucunda karşı tarafta ve üçüncü kişilerde oluşabilecek maddi ve hukuki sorumluluğun sigorta tarafından teminat altına alınmasıdır. Zorunlu trafik sigortasının faydaları şu şekildedir.

• Kaza sonrasında kazaya karışan diğer araçlarda oluşan maddi hasarlar, teminat kapsamında sigorta şirketi tarafından karşılanır.
• Zorunlu trafik sigortası ile poliçe kapsamındaki teminatlara göre, kaza esnasında üçüncü şahıslarda oluşabilecek sakatlıklar karşılanır.
• Vefat durumunda poliçe kapsamındaki teminatlara göre tazminat ödemesi yapılır.
• Kazaya karışanların sağlık ve tedavi masrafları Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanır.
• Kazazedelerin ilaç ve tıbbi malzeme ihtiyacı karşılanır.

Trafik sigortası bitiş tarihi e-Devlet üzerinden Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) hizmetlerinden öğrenilebilir. E-Devlet üzerinden trafik sigortası bitiş tarihi öğrenmek için Trafik Poliçe ve Hasar Bilgileri Sorgulama sayfasındaki modülden sorgulama yapılabilir. Sıfır araçların trafik sigortası genellikle trafiğe çıkış tarihinde ya da 1-2 gün önce yapıldığından, sıfır araçların trafik sigortası bitiş tarihi ilk trafiğe çıkış tarihinden 1 yıl sonrasına çok yakın bir tarih olarak kabul edilir. İşlem de trafiğe çıkış tarihi baz alınarak tahsis edilir.

Sıfır kilometre araçların trafik sigortası ruhsat işlemleri sırasında ibraz zorunluluğu olduğundan ruhsat işlemlerine başlamadan önce yapılmalıdır. 2. el araçlarda ise noter satışı yapıldıktan sonra 15 gün boyunca aracın eski sahibi tarafından yapılan trafik sigortası geçerli olur. Yeni alınan 2. el araçların zorunlu trafik sigortası, satış tarihini takip eden 15 gün içinde yapılmalıdır.

Zorunlu trafik sigortası fiyatları, sigorta yaptıran kişiye göre değişmekle birlikte 2023 yılı için 1.547 TL ile 7.032 TL arasında değişir. Zorunlu trafik sigortası tavan fiyatları Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir. Bakanlık, zorunlu trafik sigortası için uygulanabilecek en yüksek fiyatı açıklar ancak sigorta şirketleri bu fiyatın daha altına trafik sigorta poliçesi düzenleyebilir.

Zorunlu trafik sigortası fiyatları hesaplanırken birçok kriter göz önünde bulundurulur. Sigorta yapılacak olan şekle, aracın türüne, yaşına ve kaza geçmişine bağlı olarak sigorta fiyatı değişiklik gösterir. Ayrıca kaza durumunda alınacak teminat miktarını artırmak için birinci, basamaktan başlayarak yedinci basamağa kadar ödeme yapılabilir. Birinci basamak ödeme miktarı ve kaza anında alınacak teminat miktarı yüksek olur.

Trafik sigortası poliçelerinin teminatlarında şirketler arasında herhangi bir farklılık olmaz, tüm sigorta şirketleri ve müşteriler için aynı teminatlar geçerli olur. Trafik sigortası fiyatı hesaplamasında hasarsızlık durumuna göre %45 hasarsızlık indirimi ile %150 prim artışı olur. Bu hesaplamanın yapılması için kademeli bir basamak sistemi kurulmuştur. Bu sistem, 7 basamaktan oluşur. Trafik sigortası fiyatı hesaplamaya esas 7 basamaklı sistemde ilk kez sigorta yaptıran 4. kademeden başlar. İlk sene hasarsız kapanırsa 5. basamağa geçilerek %15 hasarsızlık indirimi uygulanırken, ilk senenin hasarla kapanması durumunda 3. basamağa geçilir ve sigorta priminde %50’lik artış olur.

Zorunlu trafik sigortası prim hesaplaması, yapılırken toplam sigorta primi ve sigortanın başladığı tarihten fesih gününe kadar olan süre göz önünde bulundurulur. Trafik sigortası prim iadesi hesaplaması yapılırken aşağıda verilen formül kullanılır.

(Toplam Sigorta Primi/365) x (365 – Fesih gününe kadar geçen süre) 

Örneğin 730 TL yıllık primi olan bir trafik sigortasının poliçe başlangıcından 100 gün sonra iptal edilmesi durumunda hesaplama şu şekilde yapılır.

365 – 100 = 265 prim iadesi yapılacak gün sayısı 

730 / 365 = 2 TL günlük trafik sigortası primi 

265 x 2 = 530 TL yapılacak trafik sigortası prim iadesi 

Trafik sigortası yalnızca kaza anında üçüncü kişilerin uğrayacağı zararları kapsar ve doğal afetler ile oluşan hasarlar trafik sigortası tarafından karşılanmaz. Ancak doğal afet durumlarında belediyelerin ve karayollarının altyapı yetersizliği sebebiyle sorumluluğu bulunabilir. Bu sebeple doğal afet sebebiyle aracın zarar görmesi durumunda sigorta eksperinden hasar tespiti talebinde bulunması istenebilir. Vatandaşlar eksperden hasar tespiti talebinde bulunma hakkına sahiptir.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 91. Maddesi uyarınca trafiğe çıkan tüm araçlara trafik sigortası yapılması zorunludur. Ancak her araca kazaya karışması sebebiyle ödeme yapılmaz. Çalıntı olduğu ya da gasp edildiği tespit edilen araçlara, bir kazaya karışmış olsalar dahi sigorta ödemesi yapılamaz. Aracı kullanan ise çalıntı ve gasp süreçlerine doğrudan dahil olduğunu kanıtlayamaması durumunda suçlu kabul edilir.

Zorunlu trafik sigortasının teminat kapsamı yalnızca üçüncü kişilerin araçlarında oluşacak hasarlar ile üçüncü kişilerin yaralanmaları veya ölümleri durumundaki tazminatları içerir. Zorunlu trafik sigortası teminat kapsamı detayları şu şekildedir.

• Maddi zararların tazmin edilmesi (Kazaya karışan diğer araçlarda oluşan maddi zararın karşılanması)
• Sağlık teminatı (Kaza sonucunda üçüncü kişilerin yaralanması sonucunda bu kişilerin tedavi edilmesi için gerekli giderlerin karşılanması)
• Sakatlık tazminat teminatı (Kaza sonucunda üçüncü kişilerde kalıcı sakatlık oluşması durumunda ortaya çıkacak giderlerin karşılanması)
• Vefat tazminat teminatı (Kaza sonucunda üçüncü kişilerin vefat etmesi durumunda vefat eden kişilerin yakınlarına ödenecek tazminatın karşılanması)

Trafik sigortası hasarsızlık indirimi, 1 yıllık sigorta poliçesi süresinde herhangi bir kaza yapılmaması durumunda bir sonraki dönemde uygulanacak olan indirim oranıdır. Bu indirim oranı basamak sistemine göre belirlenir. İlk yılın hasarsız geçmesi durumunda ikinci yılda %15, ikinci yılın hasarsız kapanması ile üçüncü yılda %30, üçüncü yılın da hasarsız kapanması durumunda devam eden sürede %45’lik bir hasarsızlık indirimi uygulanır.

Trafik sigortası hasar basamakları, sigortalının hasar durumuna göre takip eden yıldaki poliçesine uygulanacak hasarsızlık indirimini ya da prim artış oranını belirleyen ve 7 basamaktan oluşan sistemdir. Her sigortalı ilk başlangıçta 4. basamaktan başlar ve hasar durumuna göre devam eden yılda bir diğer basamağa geçiş yapar. Trafik sigortası hasar basamakları şu şekildedir.

• BASAMAK 1: Geçen 3 yılda her yıl hasar olması durumunda 4. yılda geçilir ve %150 prim artışı uygulanır. 
• BASAMAK 2: Geçen 2 yılda her yıl hasar olması durumunda 3. yılda geçilir ve %100 prim artışı uygulanır. 
• BASAMAK 3: Geçen 1 yılda hasar olması durumunda 2. yılda geçilir ve %50 prim artışı uygulanır. 
• BASAMAK 4: İlk sigorta yapılan yılda uygulanan basamaktır. 
• BASAMAK 5: Geçen 1 yılda hasar olmaması durumunda 2. yılda geçilir ve %15 hasarsızlık indirimi uygulanır. 
• BASAMAK 6: Geçen 2 yılda hasar olmaması durumunda 3. yılda geçilir ve %30 hasarsızlık indirimi uygulanır. 
• BASAMAK 7: Geçen 3 yılda hasar olmaması durumunda 4. yılda geçilir ve %45 hasarsızlık indirimi uygulanır. 

Trafik sigortası, kazaya karışan karşı tarafın değer kaybını karşılar ancak kusurlu tarafın değer kaybını karşılamaz. Araç değer kaybı talebinde bulunabilmek için belirli şartlar gerekir. Değer kaybı talep şartları aşağıdaki gibidir.

• Talepte bulunan taraf kusurlu olmamalıdır
• Kaza iki araç arasında gerçekleştirilmelidir
• Kaza, gerçekleştirildikten hemen sonra tutanak altına alınmış olmalıdır
• Değer kaybı talebinde bulunmak için 2 yıllık zamanaşımı süresi kaçırılmamalıdır
• Araç 10 yaşından büyük olmamalı ve 125.000 km’nin üzerinde olmalıdır
• Karşı tarafın sigortası bulunmalıdır (Karşı tarafın sigortası yoksa, değer kaybını bizzat öder)

Trafik sigortası ile kaza anında karşı tarafta oluşabilecek maddi hasarlar karşılandığından, kaza anında karşı tarafın araç camının zarar görmesi ya da kırılması durumunda ortaya çıkacak maliyet trafik sigortası tarafından karşılanır. Fakat trafik sigortası ile yalnızca karşı tarafın ya da üçüncü kişilerin hasarları teminat altında olduğundan, kaza dışında bir sebeple (örneğin taş fırlaması) camda oluşan hasar ya da kırılmanın onarımı trafik sigortası tarafından karşılanmaz.

Zorunlu trafik sigortası manevi tazminat talebini karşılamaz. Zorunlu trafik sigortası kaza sonucunda karşı tarafta oluşan zararların tazminini, üçüncü kişilerde oluşacak yaralanmaların tedavileri ya da vefat durumunda direkt olarak ödenen tazminatlar gibi maddiyat temelli hukuki konuları teminat altına alır. Kaza sonucunda karşı tarafın manevi tazminat talepleri ya da dava sonucunda ödenmesi kararlaştırılan manevi tazminatlar trafik sigortası kapsamına girmez. Karşı tarafın sigortalı aleyhinde dava açması durumunda ise poliçe teminat limitleri dahilinde kalmak suretiyle dava masrafları ve avukatlık ücretleri ödenir. 

Kredi kartı ile online olarak trafik sigortası poliçesi yaptırılabilir. Bunun için sigorta şirketlerinin internet siteleri ile sigorta karşılaştırma siteleri kullanılabilir. Online trafik sigortası yaptırabilmek için aşağıdaki bilgilerin bilinmesi yeterlidir.

• T.C. kimlik numarası (araç sahibinin T.C. kimlik numarası olmalıdır)
• Aracın ruhsat seri numarası (sigorta şirketi tarafından aracın öndeki dönemlerde karıştığı kazaların tespit edilmesini sağlar)
• Aracın plakası (araç kaza geçmişi tespiti için gereklidir)

Henüz ruhsatı çıkmamış araçlar için ise ruhsat seri numarası yerine aşağıdaki bilgiler sağlanır.

• ASBİS numarası (Noterin araç sahibine verdiği geçici belgenin üzerinde yer alan 19 haneli sayıdır)
• Aracın markası 
• Aracın model yılı 
• Aracın modeli 

Trafik sigortası, Kasko sigortası ile aynı değildir. Kasko sigortası, doğrudan sigorta yapan kişiyi güvence altına alır. Trafik sigortası ise kazaya karışan ikinci ya da üçüncü tarafların haklarını teminat altına alır. Bu teminat, araç değer kaybının ödenmesi, aracın tamir edilmesi, kazaya karışan karşı tarafın tedavi edilmesi ve ölüm tazminatı ödenmesi gibi hakları kapsar. Sigorta yaptıranın kusurlu olduğu kazalarda üçüncü kişilerde oluşacak yaralanmaların tedavi giderleri poliçe teminatları ile sınırlı olacak şekilde trafik sigortası tarafından karşılanır.

Trafik sigortası, kasko sigortası ile karıştırılır. Kasko sigortası, kaza yapan araç sahibinin haklarını güvence altına alır. Yani kasko, yaptıran kişinin haklarını teminat alına alır. Zorunlu trafik sigortası ise karşı taraf ya da tarafların haklarını temin eder. Zorunlu trafik sigortası, sigorta yaptıranın kusuru sonucu yaşanan kazalarda kazanın karşı tarafının veya üçüncü kişilerin hasarını karşılar, sigorta yaptıranın hasarını karşılamaz.

Zorunlu trafik sigortası, sigorta yaptıranın aracındaki hasarları ya da yaralanma durumundaki sağlık giderlerini karşılamaz, yalnızca karşı tarafın hasarlarını karşılar. Kasko ise sigorta yaptıran tarafın da oluşacak hasarları karşılar. Zorunlu trafik sigortası ile kasko arasındaki farklar aşağıdaki gibidir.

• Trafik sigortası yaptırmak zorunludur ancak Kasko yaptırmak isteğe bağlıdır.
• Trafik sigortası karşı tarafın hasarlarını karşılamaya yönelik bir enstrümanken, kaskonun amacı sigorta yaptıran tarafında oluşacak hasarları karşılamaktır.
• Zorunlu trafik sigortası teminat limitleri devlet tarafından belirlenirken, kaskonun teminatları sigorta yaptıran ile sigorta şirketi arasındaki müzakereler ile değiştirilebilir.

Trafik sigortası yaptırma ücreti ve yaptırmama cezası yer yıl başında değişiklik gösterir. Sigorta ücretinin ve yaptırmama cezasının tespit edilmesi için yıl bazında araştırma yapılması gerekir. 2023 yılı ocak ayında belirlenen trafik sigortası yaptırmama cezası ise 436 TL’dir. Zorunlu trafik sigortası yaptırmadan trafiğe çıkan aracın kolluk kuvvetlerince tespiti halinde araç bağlanır ve trafik sigortası yapılana kadar otoparka çekilir. Ancak aracın yeni alınması durumunda sigorta yaptırmak için 15 günlük bir süre bulunur.

Zorunlu trafik sigortası olmadan bir kazaya karışılması durumunda araç sahibinin hiçbir güvencesi ve koruması olmaz. Para cezası veya trafikten men cezası, ortaya çıkabilecek zararın maddi yükünden çok daha düşük bir seviyede kalabilir. Trafik sigortası olmayan bir aracın kusurlu olarak kaza yapması durumunda karşı tarafta ve üçüncü kişilerde oluşacak tüm zararlar araç sahibi (sürücü) tarafından karşılanır. Buna çeşitli yöntemlerle kaza yapandan tazmin edilecek sağlık giderleri de dahildir. Trafik sigortası olmadan kaza yapılması sonucunda ortaya çıkması muhtemel maliyetler çok yüksektir ve tüm zararlar hiçbir yardım olmadan karşılanmak zorundadır.

Zorunlu trafik sigortası, her araç için yapılmalıdır. Trafiğe çıkan bir aracın da trafiğe çıkmayan bir aracın da trafik sigortasının bulunuyor olması gereklidir. Trafiğe çıkmamış olması sebebiyle sigorta ödemelerini geciktirmek, sigorta yenilemesini yaptırmamak, cezaya tabidir. Trafik sigortası gecikme cezası 1 aya kadar gecikmeler için %5, 2 aylık gecikme için %10, 3 aylık gecikme için %15 ceza uygulanır ve bu ceza tutarı gecikme zamanına göre %50’ye kadar çıkar.

Trafik sigortası, tüm sigorta şirketleri tarafından yapılabilir. Bu sigorta şirketlerinin acenteleri ile brokerler, sigorta acenteliği yapan banka şubeleri ile online kanallar üzerinden trafik sigortası yaptırılabilir. Encazip.com gibi internet siteleri üzerinden “aracı acenteler” vasıtasıyla sigorta şirketlerini karşılaştırılabilir. Bu karşılaştırma sonucunda seçilen sigorta şirketinden trafik sigortası online olarak, kredi kartı ile ödenerek yaptırılabilir.

Trafik sigortası sorgulamak için trafik sigortası karşılaştırma modülü kullanılmalıdır. Öncelikle sorgulama yapılacak aracın plaka, ruhsat seri no ve sorgulamayı yapacak kişinin kimlik ve iletişim bilgileri girilir. Ardından "hemen karşılaştır" butonuna tıklanarak sistemin 20'den fazla sigorta şirketinin girilen bilgilere özel olarak trafik sigortası sorgulama işlemi yapması sağlanır.

Trafik sigortası hesaplama yapılırken araca yönelik birçok bilgi göz önünde bulundurulur. Aracın yaşı, modeli, markası, trafik ceza geçmişi ve kaza geçmişi gibi durumlar trafik sigortası hesaplamasını doğrudan etkiler. En doğru teklifi almak için hesaplama modülü kullanılmalıdır.

Trafik sigortası teklifi almak için encazip.com trafik sigortası teklif hesaplama modülü üzerinden talep edilen bilgiler girilir. Araca ve araç sahibine yönelik olarak girilen bilgilerin ardından sistem tarafından sorgulanarak 20'nin üzerinde sigorta şirketinin trafik sigortası otomatik olarak anında alınır.

En ucuz trafik sigortasını almak için öncelikle hangi şirketin en ucuz sigorta poliçesi teklifini verdiği öğrenilmelidir. Karşılaştırma yapmak için sigorta şirketleri ya da acenteler aranabilir, encazip.com hesaplama modülü kullanılabilir. Hesaplama modülünde sigorta şirketleri ve poliçe kapsamları karşılaştırılır. Tüketiciler karşılaştırma sayfasında sigorta poliçelerini özelleştirerek daha ucuz fiyatlı hale getirebilir. En ucuz trafik sigortası teklifini bulmak için en doğru yol karşılaştırma sitelerini kullanmaktır.

Zorunlu bir sigorta türü olan trafik sigortası, hem şehir içinde hem de şehirlerarasında gerçekleşen kazaları kapsar. Kaza sebebiyle ikinci ve üçüncü taraflarda meydana gelen hasarlar trafik sigortası ile teminat altına alınır.

Trafik sigortası, meydana gelen bir kaza sonucunda karşı tarafta oluşan hasarları kapsar. Hasarlar, sigorta poliçesi limitleri kapsamında karşılanır. Gerek araçta gerekse de araç sahibinde meydana gelen hasarlar trafik sigortası kapsamında yer alır. 

İlk kez trafik sigortası yaptıracak olanlar, dördüncü basamak üzerinden değerlendirilir. İlk yılın ardından kazasız geçilen her yıl için ekstra indirim uygulanır. İndirim oranının yansımamış olması sebebiyle