Serbest tüketici olmak ve elektrik tedarikçisini değiştirmek için tüketicilerin yıllık belli bir elektrik tüketimi gerçekleştiriyor olmaları gerekmektedir. Elektrik tedarikçisini değiştirebilecek tüketiciler için tüketim limitleri yıllık olarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından alınan kararlarla belirlenmektedir.
EPDK, 2023 yılı için serbest tüketici limitlerini yıllık 1000kWh elektrik tüketimi olarak belirlemiştir. Bu şu anlama gelmektedir; yıllık olarak toplamda yaklaşık 2252 TL elektrik faturası ödeyen tüm tüketiciler 2023 yılında elektrik tedarikçisini değiştirebilir. Yıllık 2252 TL olarak elektrik tüketiminiz olması, ayda ortalama 188 TL ve üzerinde elektrik faturası ödüyor olmanız demektir. Serbest olmayan tüketici ise bu haktan yararlanamaz ve elektrik tedarikçisi değiştiremez.
Serbest Tüketici Nedir?
Cep telefonu operatörü gibi değiştirir gibi elektrik tedarikçisini değiştirebilen tüketicilere serbest tüketici olarak adlandırılır. 2023 yılında 188 TL ve üzerinde elektrik faturası ödeyen herkes serbest tüketicidir.
Türkiye'de Serbest Tüketici Sayısı Ne Kadardır?
Türkiye'deki toplam serbest tüketici saysının yıllar içindeki değişimi ve 2010 - 2023 arasındaki toplam serbest tüketici sayısı aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.
Sıkça Sorulan Sorular
Serbest Tüketici Olmanın Avantajları Nelerdir?
Sayıları 50’yi aşan aktif tedarikçi şirket daha fazla tüketiciyi portföylerine dahil etmek için serbest tüketici kampanyaları oluşturmakta ve böylece daha cazip koşullarından elektrik tüketimi gerçekleştirme fırsatı sunmaktadır. Serbest tüketici kampanyaları 7 ayrı maddede farklılaşmakta ve elektrik tedarik şirketleri bu maddelerde rekabet etmektedir.
- Birim fiyat (Sağlanan tasarruf)
- Sabit yada indirim garantili birim fiyat ve SKT kullanıcıları için PTF&YEKDEM Katsayısı
- Güvence bedeli koşulları
- Taahhüt
- Sözleşme ve fiyat garantisi süresi
- Fatura ödeme yöntemleri
- Çeşitli ek kampanyalar
Serbest Tüketici Nasıl Olunur?
Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği ile Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği’nin 30/A maddesinde belirlenen esaslara göre, bir yılda 1000kWh üzeri elektrik tüketen veya elektrik faturası aylık 188 TL ve üzeri gelen her elektrik abonesi, serbest tüketici limitini geçerek serbest tüketici olur. Serbest tüketiciler, elektrik tedarikçisi değiştirme hakkına sahiptir. Ticarethane, sanayi ve mesken tipi elektrik aboneleri için avantaj çeşitleri ve indirim oranları değişiklik gösterir.2023 yılı Eylül ayı verilerine göre elektrik tedarikçisini değiştirip serbest tüketici olarak elektrik kullanan tüketicilerin sayısı 109.013'dir.
2023 Elektrik Serbest Tüketici Limiti Nedir?
2023 yılı Eylül ayı itibarıyla geçerli olan EPDK kararı uyarınca serbest tüketici olmak için yıllık toplam 1000kWh elektrik tüketiminiz olması gerekir. Bu yıllık toplamda 2252TL elektrik faturası ödüyorsanız tedarikçi değiştirebileceğiniz anlamına gelmektedir. Türkiye'de toplam 25.000.000 elektrik abonesi serbest tüketici limiti dahilinde elektrik kullanır ve bu tüketicilerin tamamı elektrik tedarikçisi değiştirebilir.
2023 Serbest Tüketici Limiti (kWh): 1000kWh
2023 Serbest Tüketici Limiti (Yıllık Fatura): 2252 TL
2023 Serbest Tüketici Limiti (Aylık Fatura): 188 TL
Serbest Tüketici Adayı Nedir?
Serbest tüketici adayı, yıllık elektrik tüketimi 1000kWh (aylık ortalama 188 TL) olduğu için elektrik tedarikçisini seçme hakkını elinde bulunduran ancak bu hakkını henüz kullanmamış olan tüketiciler için kullanılan terimdir.
Görevli elektrik tedarik şirketleri tarafından düzenlenen elektrik faturaları üzerinde serbest tüketici adayı ibaresini gören tüketiciler, elektrik tedarikçilerini değiştirme hakları olduğunu anlayabilir ve tedarikçi değişikliği yaparak daha cazip koşullarda elektrik kullanabilir. Bazı faturalar üzerinde serbest tüketici ibaresi yer almayabilir ancak bu yine de tüketicilerin tedarikçi değiştiremeyecekleri anlamına gelmemektedir. Serbest tüketici adayı olmak için aranan tek şart yıllık toplam 2252 TL (aylık 188 TL) ve üzerinde elektrik faturası ödemektir ve bu tutarın üzerinde tüketim gerçekleştiren ancak tedarikçisini henüz değiştirmemiş olan herkes serbest tüketici adayıdır.
Son Kaynak Tarifesinden Elektrik Alan Serbest Tüketici Ne Demek?
Serbest tüketici olma hakkını elde etmiş ancak elektrik tedarikçisini değiştirmemiş (ya da ikili anlaşma ile elektrik tedariği yapmayan) tüketiciler son kaynak tarifesinden elektrik alan serbest tüketicilerdir.
Son kaynak tarifesi, elektrik tüketicilerinin enerjisiz kalmamalarını garanti altına almak için oluşturulmuş bir sistemdir. Türkiye’deki her ilin bir görevli elektrik tedarik şirketi vardır ve bu şirketler tüketicilerin herhangi bir tedarikçi seçmemeleri ya da seçip de bir şekilde sözleşmelerini feshetmeleri durumunda son kaynak tedarik tarifesinden elektrik enerjisi sağlamakla yükümlüdür. Serbest tüketici olma hakkına sahip tüketiciler eğer herhangi bir tedarikçi seçimi yapmazlarsa otomatik olarak son kaynak tarifesinden elektrik alırlar.
Kısacası tüketiciler için stratejik öneme sahip elektrik enerjisinin kesintiye uğramaması için oluşturulmuş son kaynak elektrik tedariği prosedürü, serbest tüketicilerin herhangi bir tedarikçi bulamamaları durumunda enerji tedariğinin garantiye alınması için son çare olarak nitelendirilebilir. Bu durumdaki düşük tüketimli serbest tüketiciler için son kaynak tedarik tarifesi elektrik fiyatları ulusal tarifeler olur.
Elektrik Serbest Tüketici Belgesi Nasıl Alınır?
Elektrik serbest tüketici belgesi önceki dönemlerde elektrik kullanıcılarının serbest tüketici olduklarının beyan edilebilmesi için talep edilen bir belgeydi. Ancak hem piyasanın gelişmesi hem de sistemin daha iyi çalışır hale gelmesi ile birlikte tedarikçi değişikliği işlemleri için elektrik serbest tüketici belgesi beyanı yükümlülüğü ortadan kaldırılmış ve tüm işlemler sistem üzerinden yapılır hale gelmiştir.
Elektrik serbest tüketici belgesi ibrazı yerine tüketicilerin serbest tüketici olup olmadıkları sistem üzerinden sorgulanır. Bu tedarikçi şirketler tarafından şu şekilde yapılır:
- Tüketicilerin tekil kod adı verilen abone numaraları EPİAŞ tarafından işletilen sisteme girilir.
- Tekil kod sorgusunun ardından sistemden dönen cevaba göre tüketicinin serbest tüketici olup olmadığı anlaşılır.
- Tüketicinin serbest tüketici olduğundan emin olunmasına rağmen sistemde aksi bir ibare yer alıyorsa tedarikçi şirket ya da tüketici bölgesindeki görevli elektrik dağıtım şirketi ile iletişime geçerek bu hatanın düzeltilmesini sağlar.
Bu işlemlerin akabinde herhangi bir belge ibrazına gerek kalmadan serbest tüketici sorgusu tamamlanarak tedarikçi değişikliği aşamasına geçilir. Mevcut prosedürde serbest tüketici belgesi yerine tüketici beyanı esas alınır ve tüketicilerin yıllık2252 TL (aylık188 TL) üzerinde elektrik faturası ödeyip ödemediklerini bilmeleri yeterlidir.
EPDK Nedir?
EPDK, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun kısaltılmış halidir. EPDK, 2001 yılında 4628 sayılı kanunla kurulmuş olup doğal gaz, petrol ve LPG piyasalarının düzenlenmesi ve denetlenmesi görevini üstlenmiştir.
Encazip 
