Elektrik Birim Fiyatları 2023

2023 yılı Mart ayı için 1 kWh elektrik birim fiyatı, elektrik tedarikçisi değiştirmemiş mesken (ev) tüketicileri için düşük kademede 1.7346TL/kWh, yüksek kademede 2.6019TL/kWh'dir. Aynı dönem için ticarethane elektrik kWh fiyatı düşük kademede 3.3387TL/kWh, yüksek kademede 4.4516TL/kWh'dir.

1 megaWatt, 1000 kiloWatt'a eşittir. 1 megaWattsaat elektrik tüketimi ise 1000 kiloWatt'lık tüketime eşittir. 1 megaWattsaat (MWh) elektrik birim fiyatı şu şekilde hesaplanır.

1000 x 4.4516TL/kWh

1megaWatt 4452TL'dir, bu fiyat ticarethane yüksek kademe için vergiler dahil fiyattır.

Şantiye elektriği, inşaatlarda kullanılan ve yapının, yapı kullanma izin belgesi alınana kadar gerekli elektrik enerjisini kullanması için sağlanan elektriktir. Henüz ev (mesken) tarifesine geçmemiş tüketiciler şantiye elektriğini 3.3387TL/kWh birim fiyattan kullanırken ev (mesken) elektrik satış fiyatı ulusal tarifeye göre alt kademede 1.7346TL/kWh, üst kademede ise 2.6019TL/kWh'dir. 

Kademeli tarife ile mesken aboneleri için aylık 240 kWh'ye kadar olan tüketim miktarı için fiyat 1.73TL/kWh iken aylık 240kWh'nin üstündeki tüketim için ise fiyat 2.60TL/kWh olarak uygulanmaktadır. 1000 Watt, 1 kW’ye eşittir. 2023 Mart dönemi ulusal tarife 1 kWh elektrik birim fiyatı evler için 1.55TL/kWh (düşük tüketim), iş yerleri için ise 2.83TL/kWh'dir. En düşük serbest piyasa elektrik birim fiyatı iş yeri için 1.065 PTF katsayı oranı ile belirlenir. Kademeli tarife ile iş yeri abonelerinin aylık 900 kWh'e kadar olan tüketim miktarı için fiyat 3.34TL/kWh iken aylık 900 kWh'in üstündeki tüketim için fiyat 4.45TL/kWh'dir.

Türkiye'de elektrik fiyatlarını belirleyen 3 ana faktör vardır.

• EPİAŞ (Elektrik Piyasa Takas Fiyatları): Elektrik santrallerinin ürettiği elektrik enerjisi, Enerji Piyasası İşletme Anonim Şirketi (EPİAŞ) tarafından işletilen ve “elektrik borsası” olarak adlandırılan piyasadaki işlemlerle satılır. Tedarikçi şirketler, tüketiciler için gerekli enerjiyi bu piyasadan satın alarak tedarik eder. Bu nedenle EPİAŞ piyasalarında belirlenen piyasa fiyatları, tüketici elektrik fiyatlarının belirlenmesinde önemli bir faktördür.
• EÜAŞ (Elektrik Toptan Satış Tarifeleri): Kamunun sahip olduğu Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) santrallerinden elde edilen enerjinin tedarikçilere satışı için uygulanan birim fiyatı EPDK tarafından belirlenir. EÜAŞ, belirlenen birim fiyat ile görevli tedarik şirketlerine elektrik satar. Bu nedenle EÜAŞ toptan elektrik satış tarifeleri, tüketici elektrik fiyatlarının belirlenmesindeki önemli faktörlerden biridir.
• YEKDEM (Elektrik Piyasası Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması) Birim bedelleri: Devlet tarafından yenilenebilir enerji üretiminin teşvik edilmesi için bazı destekleme mekanizmaları hayata geçirilmiştir. Bu mekanizmaların en önemlisi YEKDEM adı verilen ve alım garantisi şeklinde yapılan teşviktir. Bu mekanizmada alım garantisi için santrallere ödenen tutar, tüm Türkiye’de tüketilen her kWh başına elektrik maliyetlerine direkt olarak yansıtılır. 2021 yılına kadar YEKDEM garantilerinin önemli bir çoğunluğu Amerikan Doları üzerinden verilmiş olduğundan ve yapılan ödemelerin tamamı dolaylı olarak tüketicilere yansıtıldığından, dolar kurundaki artışın elektrik fiyatlarındaki etkisi yüksektir.
• EPDK başlıca bu üç faktörü dikkate alarak her üç aylık dönem için bir ulusal tarife açıklar. Bu tarifeler tedarikçi değiştirmemiş tüketicilere uygulanacak elektrik fiyatlarını belirlerken, tedarikçi değiştirmiş tüketiciler için tedarik şirketleri tarafından uygulanacak elektrik fiyatları çoğunlukla EPDK tarafından belirlenen fiyatların üzerinden indirim yapılarak belirlenir. Dolayısıyla piyasadaki tüm elektrik fiyatları, bu üç faktörü dikkate alarak tarifelerini açıklayanan EPDK’nın kararları doğrultusunda belirlenmiş olur.

EPDK’nın belirlediği sabit elektrik birim fiyatı iş yerleri için 2.83 TL, meskenler (ev) için 1.55 TL’dir. Serbest piyasada elektrik birim fiyatı ise % 0.5 oranında daha ucuzdur. Aylık 288 TL üzerinde fatura ödeyen ticarethane grubu serbest tüketiciler için elektrik birim fiyatları, tedarikçi değiştirirlerse bu oran kadar daha düşük olur.

Elektrik kW fiyatı, elektrik piyasası koşullarına göre belirlenir. Elektrik tedarikçisini değiştirmemiş ev tüketicileri için 2023 yılı Mart 1 kW elektrik fiyatı 1.55 TL/kWh’dir. Elektrik tedarikçisini değiştirmemiş tüketicilerin elektrik fiyatını, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) belirler. EPDK, 3’er aylık periyotlarla yılda toplam 4 defa olacak şekilde ulusal tarifelerle elektrik klioWatt fiyatı açıklar. Bu tarifeler elektrik tedarikçisi değiştirmemiş tüketicilere uygulanacak kWh başına elektrik birim fiyatını belirler. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun belirlediği 1kW elektrik fiyatını etkileyen faktörler şunlardır.

• Döviz
• Elektrik üretim kaynakları
• İklimsel sebepler
• Arz-talep dengesi

Ayrıca elektrik faturasına yansıyan belirli vergiler ve katkı payları da, fatura tutarını etkileyen faktörlerdendir.Bir elektrik faturasının içeriği aşağıdaki şekildedir.

• Elektrik Tüketim Bedeli (Aktif Enerji Bedeli): Elektrik enerjisinin maliyeti için belirlenen birim fiyat aktif enerji birim fiyatıdır. Elektrik tedarikçisi değiştirmemiş tüketiciler için Aktif Enerji Birim Fiyatı EPDK tarafından, tedarikçi değiştirmiş tüketiciler için ise tedarikçiler tarafından serbest piyasada belirlenir. Mart 2023 döneminde tedarikçi değiştirmemiş evler için aktif enerji birim fiyatı 1.55 TL, iş yerleri için ise 2.83 TL’dir. Tedarikçi değiştirmiş tüketiciler için uygulanan yaklaşık en düşük aktif enerji birim fiyatı 1.065 katsayısı ile hesaplanır. Elektrik tüketim bedeli, tüketilen elektriğin kWh için birim fiyatı ile çarpılması sonucu elde edilir.
• Elektrik Dağıtım Bedeli: Elektriğin üretim tesisinden çıkışından itibaren, tüketiciye ulaşmasını sağlayan kurum, elektrik iletim ve dağıtım şirketleridir. Dağıtım ve iletim şirketlerine bu hizmetleri için ödenen bedel, elektrik dağıtım bedeli kalemi altında tüketicilerden alınır. Elektrik dağıtım bedelinde indirim yapılamaz, sabittir ve EPDK tarafından belirlenir. Mart 2023 döneminde elektrik dağıtım bedeli evler için 0.7789 TL, iş yerleri için 0.7964 TL’dir.
• Belediye Tüketim Vergisi (Elektrik Tüketim Vergisi): 2464 sayılı Belediye Gelirler Kanununun 34. Maddesine göre, her belediye kendi sınırları içerisinde bulunan tüketicilerden vergi almaktadır. Elektrik tedarikçileri vergiyi toplar ve ilgili belediyeye devreder. Elektrik tüketiminin %5’i belediye tüketim vergisidir. Bu vergi sanayi faturalarında, elektrik tüketiminin %1’i olarak hesaplanır.

Yukarıda belirtilen her kalem hesaplanıp toplandıktan sonra ortaya çıkan bedelin %18’i de Katma Değer Vergisi (KDV) olarak faturaya eklenir. 1.3.2022 tarihli ve 31765 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5249 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile mesken ve tarımsal sulama amaçlı elektrik teslimlerinde KDV oranı %8'e indirilmiştir.

Elektrik faturasındaki bedel ve vergilerin oranı abone grubuna ve elektrik tüketim kademesine göre değişiklik gösterir. Düşük kademedeki bir mesken elektrik faturasındaki bedel ve vergilerin oranı Mart 2023 için aşağıdaki gibidir.

• Elektrik Tüketim Bedeli: Tüketilen elektriğin kWh cinsinden toplamı ile aktif enerji bedeli ile çarpılması ile bulunur. Bir elektrik faturasının yaklaşık %50'si Elektrik Tüketim Bedeli’dir.
• Elektrik Dağıtım Bedeli: Elektrik dağıtım şirketinin sağladığı hizmet için ödenen bedelidir. İndirim yapılamaz. Bir elektrik faturasının yaklaşık %40'ı Elektrik Dağıtım Bedeli’dir.
• Belediye Tüketim Vergisi (Elektrik Tüketim Vergisi): Düşük tüketimli bir mesken elektrik faturasının toplamının %3'ü Belediye Tüketim Vergisi’dir.
• Katma Değer Vergisi (KDV): Düşük tüketimli mesken elektrik faturasının %7’si KDV’dir.

Üç zamanlı elektrik tarifesine göre elektrik birim fiyatı; gündüz (06.00-17.00), puant (17.00-22.00) ve gece (22.00-06.00) saatleri arasında farklı ücretlendirilir. Üç zamanlı elektrik faturası, elektrik birim fiyatının gündüz, puant ve gece olarak üç ayrı zaman diliminde yapılan tüketimin, üç ayrı birim fiyat ile çarpılması ile bulunur.

• Gündüz (06.00-17.00) saatlerinde yapılan elektrik tüketimi, gündüz tarifesindeki elektrik birim fiyatı (1.582541 TL) ile çarpılarak hesaplanır.
• Puant (17.00-22.00) saatlerinde yapılan elektrik tüketimi, puant tarifesindeki elektrik birim fiyatı (2.671888 TL) ile çarpılarak hesaplanır.
• Gece (22.00-06.00) saatlerinde yapılan elektrik tüketimi, gece tarifesindeki elektrik birim fiyatı (0.711394 TL) ile çarpılarak hesaplanır.

Bulunan toplam tutar üzerinden vergiler hesaplanır. Her üç zaman dilimindeki kWh cinsinden elektrik tüketim toplamı dağıtım bedeli (0.7789 TL/kWh) ile çarpılır. Daha sonra hesaplanan tüm bedeller toplanır ve üzerinde yüzde 8 Katma Değer Vergisi eklenerek üç zamanlı elektrik faturası hesaplanr. Tek zamanlı elektrik faturası ise, günün tamamında kullanılan elektrik için tek bir birim fiyat olan 0.787820 TL/kWh üzerinden hesaplanır. Üç zamanlı elektrik tarifesine geçmek için, elektrik tedarikçisine başvurulmalıdır. Elektrik dağıtım şirketinin taktığı akıllı dijital sayaç sayesinde günün belirli saatlerinde harcanan elektrik hesaplanır ve faturalandırma buna göre yapılır.

Üç zamanlı elektrik tarifesine göre, günün 17.00-22.00 saatleri arasındaki zaman dilimine puant denir. Puant (17.00-22.00) saatlerinde yapılan elektrik tüketimi, puant tarifesindeki birim fiyatı ile çarpılarak hesaplanır. Mart 2023 için puant elektrik birim fiyatı 2.671888 TL/kWh'tir.

Serbest tüketicilerden, elektrik abonelik ücreti alınmaz. Elektrik tedarikçisi değiştirmek ücretsizdir.Elektrik abonelik ücreti, EPDK tarafından tüketicinin sözleşme gücüne göre belirlenir ve aşağıdaki koşullarda alınmaktadır.

• İlk defa elektrik aboneliği başlatmak
• Aynı meskendeki elektriğin farklı bir tüketiciye devredilmesi

Abone grubu ve kurulu güce göre güncel elektrik abonelik ücreti bilgileri için ilgili sayfa ziyaret edilmelidir.

Tüketicilerden elektrik tedarikçisi değiştirme ücreti alınmaz, tedarikçi değiştirmek ücretsizdir. Yalnızca ilk defa elektrik aboneliği başlatan kişilerden görevli elektrik tedarik şirketleri tarafından elektrik abonelik ücreti alınır. Mevcut durumda bir elektrik tedarikçisinden hizmet alan serbest tüketiciler ise ücretsiz olarak tedarikçi değiştirebilir.

İndirimli elektrik fiyatı, ulusal elektrik tarifelerinden daha ucuz olan elektrik birim fiyatıdır. 2023 yılında serbest tüketici olmak için EPDK tarafından belirlenen elektrik tüketim limiti 1000kWh’dir. Bu tüketim limitini aşan tüketiciler, serbest tüketicidir ve hiçbir ücret ödemeden elektrik tedarikçisini değiştirerek indirimli elektrik kullanabilir. 2023 Mart için encazip.com verilerine göre serbest tüketicilere uygulanan en yüksek indirim oranı %0.5, en düşük indirimli elektrik fiyatı ise 1.065 katsayı oranı ile belirlenir.