Merkez Bankası rezervi döviz ve altın olmak üzere iki çeşittir. Altın rezervlerinin yaklaşık yarısı Türkiye’de, kalan kısmı ise diğer merkez bankalarında saklanır. Diğer merkezlerde bulunan altın rezervi, doğrudan yatırım yapılması amacıyla açılan altın hesaplarında muhafaza edilir. Döviz rezervlerinin büyük bir kısmı ise Merkez Bankalarına ait muhabir bankalarda muhafaza edilir. Döviz rezervlerinin diğer kısmı ise cari ve senet saklama hesaplarında tutulur. Ülkeye ait cari açık, çeşitli finansal araçlar ile dahi kapanmadıysa söz konusu açık Merkez Bankası rezervleri tarafından karşılanır. Ülke cari fazlası vermişse bulunan fazla miktar Merkez Bankası rezervine eklenir.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Rezervi Ne Kadar?
Ekim 2024 tarihine kadar açıklanmış en güncel verilere göre Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın toplam brüt rezervi 148 milyar USD seviyesindedir. Aynı tarih için Merkez Bankası döviz rezervi 83,2 milyar USD, altın rezervi ise 57,2 milyar USD'dir.
Merkez Bankası Rezervi Nasıl Öğrenilir?
Merkez bankasına ait web sitesine giriş yaptıktan sonra “Parasal ve Finansal İstatistikler” başlığına tıklanır. Ardından “Para ve Banka İstatistikleri” başlığına tıklanılır ve veriler butonuna tıklanır. Tablo açılır ve söz konusu tabloda tarihleri ile beraber brüt ve döviz rezervi yer alır.
Net rezerv bulmak içinse “Elektronik Veri Dağıtım Sistemi” başlığına tıklamak gerekir. Gelen sayfanın aşağısında TCMB Bilanço Verileri başlığının üzerine gelinir. Daha sonra 4. sırada yer alan “MB Bilançosu- Stand By- 18.01.2002 Tarihli Niyet Mektubu İle Belirlenmiş Cari Tablosu” tıklanır. “2A Net Uluslararası Rezervler” seçildiği takdirde merkez bankası döviz rezervleri istenilen tarihte net olarak TL cinsinden gösterilir.
Nakit Rezerv Tablosu Nedir?
Nakit rezerv, kritik durumlarda şirketlerin, bankaların veya kurumların elinde bulundurduğu nakit paradır. Kriz anının kontrol edilmesini sağlar. İşletmeye ait gelir, gider ve ödemeler yer alır. Gelecekte belirlenen bir nokta için ne kadar nakit para olacağını belirlemek için tutulur.
Nakit rezerv tablosu şu şekilde hesaplanır.
Nakit rezerv tablosu; nakit hareketleri, finansman hareketler ve yatırım hareketleri olacak şekilde 3 ayrı kategorinin incelenmesi ile oluşturulur. Söz konusu tablo nakit para üzerinden sağlanılan akışı net şekilde gösterir.
Brüt Rezerv Nedir?
Merkez bankasının emanet olarak aldığı bir miktar döviz rezervine verilen isimdir. Merkez bankasının döviz rezervlerinin toplamı brüt rezerv sonucunu verir. Merkez bankasının net rezervi ise emanet olarak verilen miktarın çıkarılması ile bulunur.
Merkez Bankası Rezervi Kime Ait?
Merkez bankası tamamen milli değildir. Hazineye ait hissesi %55 oranındadır. Bu sebeple yarısından fazlası devlete aittir denilebilir.
Merkez Bankalarının Rezerv Tutma Gerekçeleri Nelerdir?
Merkez bankaları şu amaçlar doğrultusunda rezerv tutar.
- Para ve kur politikaları için güven sağlamak.
- Para ve kur üzerinden yapılan politikaları desteklemek.
- Hazineye ait yabancı para, iç ve dış borç ödemelerini gerçekleştirmek.
- Ülke için gerekli olan dövizi hazır hale getirmek.
Merkez Bankası Altını Nereden Alıyor?
Dünya altın rezervi içerisinde en büyük miktara sahip olan ülke Amerika Birleşik Devleti’dir. Rezerv altın, kullanıma hazır altın demektir.
ABD’den sonra Almanya, İtalya, Fransa ve Çin birbirlerini takip ederler. Söz konusu veriler Dünya Altın Konseyi tarafından hesaplanır ve açıklanır.
Merkez Bankası Döviz Rezervi Ne Demektir?
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, dış borçların ödenmesi konusunda oluşabilecek sıkıntılara karşı parasal olarak kontrolü sağlanan ve kullanıma hazır yabancı kaynak depolar. Söz konusu depolamaya ise döviz rezervi adı verilir. Merkez bankası döviz rezervi, dış parayı biriktirmek, kullanıma hazır olarak hazinede bulundurmak anlamına gelir.
Merkez Bankasından Kimler Döviz Alabilir?
Merkez bankaları bireysel kişilere döviz alım imkanı sağlamaz. Merkez bankaları döviz alım satım ihaleleri düzenler. Söz konusu ihalelere ise tüzel kişiler, şirketler ve bankalar katılabilir. Belirtilenler ise Euro, Dolar gibi dövizleri TL karşılığında satın alabilir.
TCMB Net Döviz Rezervi Nedir?
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası net döviz rezervi, aktif veriler kısmında bulunan dış varlıklardan pasif bölümde bulunan toplam döviz miktarının çıkarılıp günlük döviz kuruna bölünmesi ile elde edilir. Formülü ise şudur.
