Kar Marjı Nedir?

Kar marjı formülü, kar marjının tipine göre değişiklik gösterir. Kar marjının formülü aşağıdaki gibidir.

Kar Marjı = ((Satış fiyatı – Alış Fiyatı) / Satış Fiyatı) x 100

Formülde adı geçen değişkenler aşağıdaki gibi açıklanır.

• Satış fiyatı: Mal veya hizmetin son müşteriye satıldığı fiyatı ifade eder.
• Alış fiyatı: Mal veya hizmetin ortaya çıkardığı maliyeti ifade eder.

Örnek olarak satış fiyatı 200 TL, alış fiyatı ise 150 TL olan bir mal veya hizmetin kar marjı aşağıdaki gibi hesaplanır.

Kar Marjı = ((200 TL – 150) / 200) x 100

Kar Marjı = %25

Kar marjı hesaplama işlemi, kar marjının tipine göre değişiklik gösterir. Brüt kar marjı hesaplaması için kullanılan formül ile net kar marjının hesaplanmasında kullanılan formüller birbirinden farklıdır.

Brüt kar marjı hesaplaması, brüt satış karının net kara bölünmesiyle hesaplanır. Brüt kar, şirketler için son derece önemlidir. Şirket tarafından satılan mal veya hizmetin son satış anına kadar katlanılan tüm maliyetlere eklenen kar, brüt kar olarak nitelendirilir. Söz konusu katlanılan maliyetler arasında hammadde maliyetleri, kira, elektrik, su, internet ve işçilik gibi giderler bulunur. Brüt kar marjı formülü aşağıdaki gibidir.

Brüt kar marjı = (100 X Brüt Satış Karı) / Net Kar

Net kar marjı, işletmenin net karının toplam gelire bölünmesiyle bulunan kar marjıdır. Net kar marjı hem yüzde olarak hem de ondalık birim olarak gösterilebilir. Net kar marjı, en çok kullanılan ve en çok hesaplanan kar marjıdır. Net kar marjı formülü aşağıdaki gibidir.

Kar Marjı = ((Satış fiyatı – Alış Fiyatı) / Satış Fiyatı) x 100

Söz konusu formülde satış fiyatı, ürün veya hizmetin toplam satış fiyatını ifade ederken; alış fiyatı ürünün ortaya çıkardığı maliyeti ifade eder.

Kar marjı ile kar oranı birbirlerinden farklı kavramlardır. Bu nedenle kar marjı ile kar oranı karıştırılmamalıdır. Kar marjı, elde edilen kazancın satış fiyatına bölünmesiyle bulunur. Kar oranı ise elde edilen kazancın ürün maliyetine bölünmesiyle bulunur. Yani kar marjı satılan ürün veya hizmetin yüzde kaçının kar olduğunu ifade ederken kar oranı ise üretilen mal veya hizmetten yüzde kaç kar edildiğini ifade eder.

Döviz kurunun kar marjı üzerindeki etkisi siyasi ve ekonomik faktörlere göre değişiklik gösterebilir. Bu faktörlere göre döviz kuru kar marjı üzerinde ciddi bir etki yaratabilirken, göz ardı edilecek kadar önemsiz kalabilir. Maliyeti etkileyen faktörlerin döviz kuru ile olan ilişkisinin boyutu, döviz kurunun kar marjını doğrudan etkiler. İhracatçılar için de döviz kurunun kar marjı üzerinde önemli etkisi bulunur.

Bankacılık sektörü, döviz kuru ile son derece ilişkili bir sektördür. Bankacılık sektöründe arz edilen ürün ve hizmetler doğrudan parasaldır. Bu nedenle döviz kurunun, bankalardaki kar marjına ciddi etkileri bulunur. Dövizin ulusal para cinsinden fiyatı "enserten" olarak adlandırılırken ulusal paranın döviz cinsinden fiyatı ise "serten" olarak adlandırılır.

Döviz alış satış fiyatları ile serten ve enserten fiyatlamalar arasındaki ilişki, bankacılıkta kar marjı üzerinde etkilidir. Döviz kurunun dalgalı olması halinde ortaya çıkan piyasa istikrarsızlığı, kredilere olan talep veya mevduatlara olan talep yetersizliği gibi durumlar nedeniyle kar marjını etkiler.