Kira Artış Oranı Hesaplama - Eylül 2023

Kira artış oranı hesaplanırken mevcut kira tutarı baz alınır. Sözleşmede özel olarak belirlenmiş bir oran yoksa kira artış oranı maksimum mevcut kira bedelinin %25’i oranında belirlenebilir. Kira artış oranı 2023 yılı için örnek hesaplama aşağıdaki gibidir.

Mevcut kiranın 2.000TL olduğu bir örnekte kira artış oranı %20 olarak belirlensin. Artış oranı hesaplama şu şekilde yapılır.

Kira Artış Oranı = 2.000 x 20 / 100 = 400TL bulunur. Güncel kira ise 2.400TL olarak ödenmeye başlanır.

Kira, taşınmaz için aylık olarak ödenen tutarı ifade eder. Aylık olarak ödenen kira için artış yılda bir kere yapılabilir. Bir yıllık kiracılık sürecinin ardından yasal sınırlar içerisinde kira artış oranı hesaplama işlemi yapılır. Hesaplama yapılırken TÜFE (tüketici fiyat endeksi) dikkate alınır. Yapılacak kira zammı, TÜFE oranından daha yüksek olamaz. 5. yıl sonundaki kiracı için yapılacak zam ise mevcut kira tutarının %25’ini geçemez.

Kira artışını etkileyen birçok unsur bulunur. Tüketici fiyat endeksi olarak adlandırılan TÜFE’nin artması, enflasyonun da arttığını gösterir. Enflasyon sebebiyle yaşam şartlarının daha pahalı hale gelmesi ise kira artışlarını da doğrudan etkiler. Taşımaz sahipleri, yaşamlarını finanse etmek ve enflasyon karşısındaki mağduriyetlerini gidermek amacıyla kira artırımı yoluna gider.

TÜFE, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından dönemsel olarak açıklanır. Aylık ve yıllık açıklanan TÜFE oranları, kira artış oranlarını da doğrudan etkiler. Yasal olarak kira artış oranları TÜFE oranını geçemez. Örneğin TÜİK tarafından 2023 yılı nisan ayı için açıklanan TÜFE’nin on iki aylık ortalaması %43,68’dir. Yasal olarak yapılacak kira artışı TÜFE oranını geçmemelidir. Ancak 11 Haziran 2022’de uygulanmaya başlanan ve 1 Temmuz 2023’e kadar geçerli olan yasal düzenlemeye göre açıklanan TÜFE oranını geçmemek şartıyla kiraya yapılabilecek maksimum kira zam oranı %25’tir.

Açılımı tüketici fiyat endeksi olan TÜFE, bir mal sepetindeki ürünlerin fiyatlarının artış oranını belirlemek için kullanılır. Fiyatlar üzerindeki ortalama değişim, TÜFE oranına ulaşılmasını sağlar. Örneğin 2022 Mayıs ayında 100TL olan bir ürünün 2023 Mayıs ayında 120TL olması, %20’lik bir fiyat artışını ve TÜFE oranını gösterir.

Yasal olarak 2023 yılının temmuz ayına kadar yapılabilecek maksimum kira artışı, mevcut kiranın %25’i kadardır. 1.000TL’lik bir kiraya yapılacak maksimum zam, 250TL’dir. Yasal sınırı geçmemek şartıyla kira artış oranını belirlemek, taşınmaz sahibinin inisiyatifindedir.

Kira, bir konut ya da iş yeri sahibinin taşınmazlarını kullandırtması sonucu talep ettiği tutardır. Kira artışı ise belirli bir zaman aralığında kiraya yapılan zammı ifade eden bir kavramdır. Kira artışı hesaplama, mevcut kira tutarı üzerinden oransal olarak yapılır. Yapılacak kira zammı, 2023 yılının temmuz ayına kadar mevcut kiranın %25’ini geçemez.

Yasal olarak kira artışı, 12 aylık TÜFE ortalamasını geçemez. Örneğin TÜFE’nin %40 olarak açıklandığı bir zaman aralığında kira artışı %40’tan fazla olamaz. 2022 yılının haziran ayından başlayıp 2023 yılının temmuz ayına kadar geçerli olan yasal düzenlemeye göre ise kira artışı, mevcut kira tutarının %25’ini geçemez.

Kira hesaplama, TÜFE oranına göre yapılır. TÜFE, ürün fiyatlarındaki artışı baz alarak hesaplanır. Yapılacak kira artış oranı, açıklanan TÜFE oranını geçemez. TÜFE’nin %20 olarak açıklandığı bir dönemde kira artışı en fazla %20 olabilir.

İş yeri kira artış oranı dönemsel olarak değişkenlik gösterir. TÜİK tarafından açıklanan TÜFE değişim oranları aylık ve yıllık bazda açıklanır. Açıklanan veriler arasında on iki aylık ortalama TÜFE değişim oranı da yer alır. İş yeri kira artışı hesaplanırken de TÜİK tarafından açıklanan on iki aylık ortalama TÜFE değişim oranı baz alınır. TÜİK tarafından 2023 yılı ocak ayı için açıklanan on iki aylık ortalamalara göre TÜFE değişim oranı %72,45’tir.

Yıllara göre kira artış oranı hesaplanırken TÜİK verileri dikkate alınır. TÜİK tarafından açıklanan TÜFE oranı, kira artış oranının sınırını belirler. TÜİK tarafından 2023, 2022 ve 2021 yılı ocak ayı için açıklanan TÜFE değişim oranları aşağıdaki gibidir.

• 2023 TÜFE değişim oranı %57,68
• 2022 TÜFE değişim oranı %48,69
• 2021 TÜFE değişim oranı %14,97

TÜİK tarafından yıllara göre açıklanan on iki aylık ortalamalara göre TÜFE değişim oranı ise şu şekildedir.

• 2023 yılı için %72,45
• 2022 yılı için %22,58
• 2021 yılı için %12,53

TÜİK tarafından 2023 yılı için açıklanan tüketici fiyat endeksi (TÜFE) oranları aşağıdaki gibidir.

• Aylık TÜFE değişim oranı %6,65
• Yıllık TÜFE değişim oranı %57,68
• On iki aylık ortalamalara göre TÜFE değişim oranı %72,45

2022 yılının haziran ayında kira artışına %25 oran sınırı getirilmiştir. Getirilen kira artışı sınırı 1 Temmuz 2023 tarihine kadar geçerlidir. Tarih sonrası için açıklanmış sabit bir yasal sınır henüz yoktur.

Kira zammı yasal olarak yılda bir kere yapılır. Mülk sahibi finansal durumunu korumak amacıyla yılda bir kere yasal sınırı geçmemek şartıyla kira zammı yapabilir. Yapılacak kira zammı, ilgili dönem için açıklanacak olan TÜFE oranını geçemez.