Ne Kadar Kredi Çekebilirim?

Konut almak isteyen kişiler tarafından talep edilen kredi, konut kredisidir. Satın alınacak olan konutun değeri, konut eksperi tarafından belirlenir. Banka ise konut eksperi tarafından belirlenen değerin azami %80’ini konut kredisi ile karşılayabilir. Geri kalan %20’lik kısmın alıcı tarafından peşinat olarak gösterilmesi istenir. Satın alınmak istenen evin fiyatı 500.000TL’nin altında olursa konut kredisi oranı da değişir. 500.000TL altı değere sahip bir ev almak isteyenlere azami ev miktarının %90’ı oranında kredi verilir. %10’luk oranın ise tüketici tarafından peşinat olarak ödenmesi gerekir.

Kullanılabilecek konut kredisi miktarı, konutun değerine, birinci el olup olmadığına, enerji sınıfına göre değişiklik gösterir. Birinci el konut almak isteyenler şu miktarlarda kredi çekebilir.

• 5.000.000 TL ve altında kalan konutlar için: %80-%90
• 5.000.000 TL- 10.000.000 TL değer aralığındaki konutlar için: %80-%70
• 10.000.000 TL – 20.000.000 TL değer aralığındaki konutlar için: %70-%60
• 20.000.000 TL ve üzerinde değer aralığındaki konutlar için: %60-%50

İhtiyaç kredisi, yasal adıyla tüketici kredisi, kişilerin bireysel amaçları doğrultusunda mal ya da hizmet almak gibi nedenlerle kullandıkları kredi ürünüdür. Bireysel ihtiyaçlara finansman sağlamak amacıyla çekilen ihtiyaç kredisi, işletmelere yönelik acil ihtiyaçların giderilmesi amacıyla da çekilebilir. İhtiyaç kredisi vadeleri tüketicinin tercihlerine ve bankalara göre değişir. Bireysel kredi türlerinden biri olan ihtiyaç kredisi hem bireysel ihtiyaçların hem de işletme ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla talep edilebilir. Kişiler, üst sınır olan 100.000TL'yi geçmemek şartıyla ihtiyaçları doğrultusunda kredi çekebilir.

İhtiyaç kredilerinde uygulanabilecek en yüksek vade kullanılan kredi tutarına göre Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından belirlenir. 16.09.2021 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 9811 sayılı BDDK kararı uyarınca 50.000TL’ye kadar olan krediler için uygulanabilecek en yüksek vade 36 ay, 50.000TL üstü kredilerde ise en yüksek vade 24 aydır. İhtiyaç kredisi vadelerinin değişmesi genellikle tüketicilerin tercihlerine göre gerçekleşir ancak BDDK kararları ve yürürlükteki mevzuat uyarınca tüketicilerin aylık ihtiyaç kredisi geri ödeme tutarları, aylık gelirlerinin %50'sini geçemeyeceği için tüketiciler gelir durumuna göre ihtiyaç kredisi vadesini daha uzun tutabilir.

Bankaların kredi verme limiti, bankalara ve müşterinin kredi riskine bağlı olarak farklılık gösterir. Her bankanın kendi kredi politikaları, prosedürleri ve müşteri değerlendirme süreçleri bulunur. Kredi verme limiti, müşterinin gelir durumu, kredi sicili, kredi talep edilen tutar, vade, faiz oranları gibi birçok faktöre bağlı olarak belirlenir. Bankalar genellikle bireysel krediler, taşıt kredileri, konut kredileri ve ticari krediler gibi farklı türde krediler sunar. Bireysel kredilerde, genellikle bankaların müşterilere sunduğu kredi limiti, müşterinin gelir durumuna, kredi siciline ve kredi talep edilen tutara bağlı olarak belirlenir. Taşıt kredilerinde, kredi limiti genellikle araç değerine ve müşterinin gelir durumuna göre belirlenir. Konut kredilerinde kredi limiti genellikle konutun değerine, müşterinin gelir durumuna ve kredi vadesine göre değişir. Ticari kredilerde ise işletmenin finansal durumuna, işletmenin sektörüne ve kredi talep edilen tutara göre kredi limiti belirlenir.

Taşıt kredisi miktarı, bankaların politikalarına, müşterinin kredi notuna, gelirine ve diğer finansal koşullarına bağlı olarak değişmektedir. Taşıt kredisi tutarı, aracın değerinin belirli bir yüzdesi üzerinden hesaplanır ve bankalar genellikle bu yüzdeyi belirler. 2023 yılı itibarıyla bir müşterinin çekebileceği maksimum taşıt kredisi tutarı, genellikle aracın değerinin yüzde 70-80'i arasında olabilir. Örneğin, bir aracın değeri 100.000 Türk lirası ise, müşteri genellikle 70.000TL ile 80.000TL arasında bir taşıt kredisi çekebilir. Bu tutarlar bankadan bankaya ve müşterinin finansal koşullarına bağlı olarak farklılık gösterebilir.

• 400.000TL altı taşıt için aracın %70'ini geçmeyecek şekilde maksimum 48 ay vadeyle taşıt kredisi verilir.
• 400.000-800.000TL aralığındaki araçlar için, aracın %50'sini geçmemek şartıyla 36 ay vadeyle kredi çekebilir.
• 800.000-1.200.000TL aralığındaki araçlar için aracın %30'u oranında 24 ay vadeyle kredi çekilebilir.
• 1.200.000TL üstü araçlar için 12 ay vadeyle, aracın %20'si oranında kredi çekilebilir.

Bireysel kredi türlerinden biri olan ihtiyaç kredisi hem bireysel ihtiyaçların hem de işletme ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla talep edilen bir kredi türüdür. Kişiler, üst sınır olan 100.000TL'yi geçmemek şartıyla ihtiyaçları doğrultusunda kredi çekebilir. 

Konut kredisi, satın alınacak evin ekspertiz değerinin tamamını karşılamaz, en fazla yüzde 90’ını karşılar. İpotekli kredi türüdür ve borcun tamamı ödenene kadar konut ipotekli olarak kalır. Konut kredisi, KKDF ve BMSV gibi vergilerden muaftır. Kullanılabilecek konut kredisi miktarı, konutun değerine, enerji sınıfına göre değişiklik gösterir. Konut almak isteyenler şu miktarlarda kredi çekebilir.

• Değeri 5.000.000TL altı olan konutlar için enerji sınıflarına göre %80-90 arası kredi kullanabilir.
• Değeri 5.000.000TL-10.000.000TL arası olan birinci el konutlar için enerji sınıflarına göre%70-80 oranında kredi kullanabilir.
• Değeri 10.000.000TL-20.000.000TL aralığında olan birinci el konutlar için %70-60 oranında kredi hakkı bulunur.
• Değeri 20.000.000TL ve üzeri olan konutlar için %60-50 oranında kredi hakkı bulunur.

Kredi çıkıp çıkmaması birçok faktöre bağlı olmakla birlikte, temel olarak iki ana unsura bağlıdır. Bankalar ile çalışmanın düzenli olması ve sigortalı olarak çalışmak kredi için belirleyici unsurlardır. Bu iki temel unsurdan birine sahip olunmaması durumunda, bankalarda kredi işlemi yapılmaz. Kredi notu bankaların değerlendirmesine göre değişkenlik gösterebilir. 

Size ne kadar kredi çıkabileceği, birçok faktöre bağlıdır ve genelde bankaların kredi politikaları, kredi notunuz, geliriniz, peşinatınız ve kredi vadesi gibi faktörler tarafından belirlenir. Bankalar, kredi başvurusu yapan kişinin veya ailenin gelir düzeyini değerlendirir. Geliriniz ne kadar yüksekse, genellikle kredi limitiniz de o kadar yüksek olabilir. Kredi notu, finansal geçmişinizi ve kredi riskinizi belirleyen bir faktördür. Yüksek bir kredi notuna sahipseniz, bankalar genellikle daha yüksek kredi limitleri sunabilir. Konut veya taşıt gibi büyük tutarlı kredilerde, genellikle bir peşinat ödenmesi gerekir. Peşinatınız ne kadar yüksekse, kredi çekme limitiniz de o kadar yüksek olabilir. Kredi vadesi, kredinin ne kadar sürede geri ödeneceğini belirler. Kredi vadesi ne kadar uzunsa, aylık taksitler düşer ancak toplamda ödenecek tutar artar. Var olan diğer kredi ve borçlarınız da kredi çekme limitinizi etkileyebilir. Bankalar, mevcut borçlarınızı da dikkate alarak kredi başvurunuzu değerlendirecektir. Kredi çekme limitini aşağıdaki faktörler belirler.

• Gelir Düzeyi
• Kredi Notu
• Peşinat
• Kredi Vadesi

Emekliler, aylık gelirin en fazla yarısının (%50’sinin) “ödenebilir aylık taksit tutarı” olarak belirler. Bu yöntemde kişinin kredi notu aralığı çekilebilecek kredi tutarını da değiştirebilir. Örneğin, emeklinin aylık kayıtlandırabildiği tüm gelirlerinin toplamı 5.000TL ise en fazla aylık taksit tutarı 2.500TL olan kredi çekilebilir.

İşe yeni başlamış birinin SGK prim gününün yeterli gördüğü sayıya ulaşmaması durumu kredi için olumsuz olabilir. Ancak kredi notu yüksek olan birinin gelir durumu da iyiyse bankalar kredi verebilir.

İhtiyaca göre çekmek istenilen kredi türü seçilmelidir. Bankalar, aylık taksit ödemelerini gelirin %50’sini geçmeyecek şekilde ayarlar. Aile ile yaşayanlar için ev içerisindeki herkesin maaşı göz önünde bulundurur, yalnız yaşayanlar için kişinin geliri geçerli olur.

"Kredibilite" terimi, bir bireyin veya şirketin, finansal yükümlülüklerini zamanında ve tam olarak yerine getirme yeteneği ve güvenilirliğini ifade eder. Kredibilite, bir kişinin veya şirketin finansal geçmişi, kredi notu, geliri, borçları, ödeme performansı gibi faktörlere dayanarak değerlendirilir. Kredibilite, kişinin şirketin bankalardan kredi alabilme yeteneğini ve borçlanma şartlarını belirler. Yüksek bir kredibilite, bankalar tarafından güvenilir olarak kabul edilirken, düşük bir kredibilite risk oranının yüksek olduğunu gösterir. Kredibilite, genellikle kredi notu olarak adlandırılan bir puanla ifade edilir. Kredi notu, bir kişinin veya şirketin finansal geçmişi, kredi ve borç ödeme performansı, mevcut borç düzeyi, gelir seviyesi ve diğer finansal faktörlere dayanarak hesaplanır. Kredi notu, kredi başvurularında ve kredi limiti belirlenmesinde önemli bir faktördür ve yüksek bir kredi notu, daha iyi kredibiliteye ve daha avantajlı kredi koşullarına yol açabilir.

Bankalar, krediye başvuran kişilerin risk analizlerini yaparak, kredi notu ve gelir durumlarını inceler. Talep edilen kredi miktarı ile ödeme kapasitesi arasındaki ilişkiyi kuran kredi notu sorgulama sistemi, teknolojik bir sistemdir. Kredi notunun yüksek olması kredi başvurularının olumlu sonuçlandırılmasında etkilidir. Bazı bankalar yüksek kredi notuna karşılık kefil istemez. Kredi notunun yüksek olması, kredi kullanımını kolaylaştırır. Kullanılan finansmanın geri ödeme alışkanlığı, kredi notunun hesaplanmasında %45 oranında etkilidir. Kredi çekmek isteyen kişilerin, mevcut finansal durumları ve borç durumlarına bakılarak limitler çerçevesinde hesaplama yapılır.

Aile ile yaşayanlar için tüm çalışanların gelirine göre, yalnız yaşayanlar için tek gelire bakılarak ve aylık taksitlerin hane gelirinin %50sini aşmayacak şekilde düzenlenmesiyle maksimum kredi tutarı yasal olarak sınırlandırılmıştır.