Mevduat Faizi Hesaplama 2023

Mevduat Faizi Nasıl Hesaplanır?

Mevduat faizi, anapara üzerinden belirli bir oranda ve vadede paranın bağlanması durumunda vade sonunda elde edilecek faiz getirisidir.

Mevduat faizi, sermayenin belirli bir süre için bankaya yatırılması ve önceden anlaşılan faiz oranını vade sonunda getiri olarak elde etmesidir. Mevduat gelirlerinde faiz, brüt faiz ve net faiz olarak ikiye ayrılır. Brüt faiz oranı genellikle bankalar tarafından telaffuz edilen, stopajın dahil olduğu faiz oranıyken, net faiz getirisi ise toplam faiz geliri üzerinden alınacak vergilerin düşmesi ile birlikte sermaye sahibinin eline geçecek net getiridir. Mevduat faizi aşağıdaki formülle hesaplanır.

Mevduat faizi hesaplaması yapılırken önce brüt faiz kazancı bulunur. Daha sonra brüt faiz getirisi üzerinden yapılacak kesintiler düşülür ve net mevduat faiz getirisine ulaşılır.

Mevduat Faizi Hesaplama Aracı

Mevduat Hesabı Faiz Oranları Nasıl Belirlenir?

Mevduat faiz oranları serbest piyasada arz-talep dengesi ile belirlenir. Bankalar, kullanıcılarından elde ettikleri likiditeyi, diğer kullanıcılarına kredi ve kredi kartı vasıtasıyla kullandırır. Bu sirkülasyon sürecinin karlı bir şekilde sonuçlandırılması için her iki işlemin maliyetine bakılır. Likidite arzı ve talebi mevduat hesabı faiz oranlarını belirler. Ayrıca merkez bankalarının gösterge faiz oranları, enflasyon ve bunlar gibi çeşitli faktörler mevduat hesabı faiz oranlarının belirlenmesinde etkili olur. Mevduat hesabı faiz oranları aşağıdaki unsurlara göre belirlenir.

Arz talep dengesi: Bankaların verdikleri kredileri, gelirleri ve bilanço hedefleri mevduat faiz oranlarını etkileyen faktörlerdir. Daha fazla kredi veren bankanın daha fazla mevduata ihtiyacı olur. Verdikleri kredinin artması sonucunda daha çok mevduata ihtiyaç duyan bankalar, daha fazla para çekmek için mevduat faiz oranlarını artırır. Bankalar mevduat alarak borçlanır. Borçlanmayı azaltmayı hedefledikleri dönemlerde ise faiz oranlarını düşürerek daha az mevduatın gelmesini ve toplam borçlanmayı düşürmeyi amaçlar. Bunun sonucunda bankalar mevduat faiz oranlarını düşürür.

Para politikaları: Merkez Bankalarının para politikaları, mevduat faiz oranlarının belirlenmesindeki önemli faktörlerdendir. Bankalar, borçlanmalarının önemli bir bölümünü merkez bankasından yapar. Bu borçlanma, genellikle politika faizi, gecelik repo faizi ya da geç likidite penceresi gibi enstrümanların faiz oranları üzerinden gerçekleştirilir. Merkez bankası faiz oranlarının düşmesi, bankaların daha düşük bir faiz oranı ile borçlanması anlamına gelir ve bu durumda sermaye sahiplerinden daha az mevduat toplama ihtiyacı duyulur. Bu yüzden de mevduat faizleri merkez bankası faiz politikaları ile ilişkilidir. Merkez bankası faizleri artarsa mevduat faizleri de artar, merkez bankası faizleri düştüğünde ise mevduat faizleri düşer.

Mevduat Nedir?

Mevduat, bir kişi ya da kuruma ait olan paranın bir banka hesabına yatırılmasıdır. Sermaye sahiplerinin güvenlik, işlem kolaylığı, harcama kolaylığı gibi nedenlerle bankalara yatırdıkları paraya mevduat denir. Üç mevduat türü bulunur. Bunlar aşağıdaki gibidir.

  • Vadesiz Mevduat: Sermaye sahibinin bankaya yatırdığı para üzerinde her türlü tasarrufu her an gerçekleştirebileceği, herhangi bir getirisi olmayan ancak hiç bir limit olmaksızın üçüncü kişilere para transferi yapılabilen bir hesap türüdür. Üçüncü kişilerin yaptıkları para transferlerinin alınabilmesi ve her an çekilebilmesi de vadesiz mevduat ile mümkündür.
  • Vadeli Mevduat: Bankaya yatırılan paranın belirli bir süre için önceden belirlenmiş mevduat faizi oranı ile bağlanması durumunda kullanılan mevduat hesabı türüdür. Vadeli mevduat hesaplarında vade sonuna kadar para kullanılamaz, kullanılması durumunda ise o kullanıldığı güne kadar tahakkuk etmiş faiz kaybolur.
  • İhbarlı Mevduat: Mevduat ve Katılım Fonları Hakkında Tebliğ'in 3.b maddesinde belirtilmiş, paranın çekileceği günden 7 gün önce yazılı bildirim yapılması durumunda paranın çekilebileceği mevduat hesabıdır. İhbarlı mevduat hesabı genellikle döviz cinsinden yüksek tutarlı mevduatlarda kullanılır.

Mevduat Hesabı Nedir?

Mevduat hesabı, sermaye sahiplerinin bankalarda açtıkları, paranının banka tarafından muafaza edildiği ve sermaye sahiplerinin para yatırıp çektikleri hesap türüdür. Mevduat sahipleri, mevduat hesapları üzerinden elektronik fon transferi (EFT), havale, SWIFT veya benzeri yollarla üçüncü kişilere para gönderip aynı yollarla üçüncü kişilerden para alabilir. Vadesiz, vadeli, ihbarlı veya kur korumalı vadeli mevduat hesabı açılması için öncelikle vadesiz mevduat hesabı açılmalıdır. Mevduat hesaplarındaki paralar serbestçe çekilebilirken, mevduat hesabındaki paradan alışveriş yapmak için banka kartına sahip olmak gerekir. Banka kartı ile yapılan alışverişler bağlı mevduat hesabındaki tutardan düşer. Mevduat hesabı türleri aşağıda listelenmiştir.

  • Vadesiz Mevduat Hesabı: Paranın yatırılıp banka tarafından muhafaza edildiği, hesaptaki paranın her an nakit olarak ya da transfer işlemi ile çekilebileceği hesap türüdür.
  • Vadeli Mevduat Hesabı: Vadesiz mevduat hesabında bulunan paranın tamamının ya da bir bölümünün bir başka hesaba aktarılarak belirli bir vade ve faiz oranıyla bağlandığı mevduat hesabı türüdür. Vadeli mevduat hesabında vade sonuna kadar para çekilemez. Çekilmesi durumda ise herhangi bir faiz getirisi elde edilemez. Faiz getirisinin elde edilmesi için vade sonuna kadar hesaptan para çekilmemelidir.
  • Kredili Mevduat Hesabı (KMH): Tüketicilerin anlık hızlı ihtiyaçları veya otomatik fatura ödemeleri gibi işlemlerini kolayca yapabilmeleri için açılan kredidir. Kredili mevduat hesabında, hesapta para olmasa da hesap bankanın belirlediği limitler çerçevesinde eksi değerlere düşebilir ve hesapta para olmadan da ödemeler yapılabilir. Kredili mevduat hesabının kullanılması durumunda kullanılan tutara akdi faiz oranı uygulanır.
  • Döviz Mevduat Hesabı: TL dışı, Amerikan doları, euro, İngiliz sterlini ve diğer döviz cinslerinin olduğu mevduat hesap türüdür.
  • Dönem Ödemeli Mevduat Hesabı: Genellikle 1 yıl ve daha uzun vadeli olarak açılan dönem ödemeli mevduat hesabında aylık ya da üç aylık dönemlerde sermaye sahibine faiz ödemesi yapılır. Ancak anaparaya erişim vade sonuna kadar olmaz. Sermaye sahibi önceden belirlenmiş dönemlerde faiz getirisini alır ancak anaparayı almak için vade sonunu bekler.
  • Birikim Mevduat Hesabı: Sermaye sahibinin tercihine göre günlük, haftalık, aylık ya da yıllık olarak açılabilen, genellikle kısa vadeli bağlanan ve ara dönemlerde hesaba para ekleyerek birikim yapmaya olanak sağlayan mevduat hesabı türüdür.
  • Kur Korumalı Mevduat Hesabı: Vadeli bir mevduat hesap türü olan Kur Korumalı Mevduat Hesabı, TL cinsinden olan mevduatın Amerikan doları karşısında değer kaybedememe garantisi veren mevduat hesabıdır. Kur korumalı mevduat hesabında önceden belirlenen faiz ve vadeye göre para bağlanır. Vade sonunda faiz getirisi ile birlikte toplam tutarın Amerikan doları cinsinden bağlandığı günde karşılık geldiği tutardan daha düşük olması durumunda, tutarın Amerikan doları cinsine göre olan kaybının karşılandığı mevduat hesabıdır.

Sıkça Sorulan Sorular

Vadesiz Mevduat Hesabı Nedir?

Vadeli Mevduat Hesabı Nedir?

Kredili Mevduat Hesabı (KMH) Nedir?

Döviz Mevduat Hesabı Nedir?

Kur Korumalı Mevduat Nedir?

Mevduat Hesabı Ne İşe Yarar?

Mevduat Hesabının Özellikleri Nelerdir?

Mevduat Hesabı Nasıl Açılır?

Mevduat Hesabı Açmak İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Kimler Mevduat Hesabı Açabilir?

Mevduat Hesabı Nasıl Kapatılır?

Mevduat Hesabı Nasıl Kullanılır?

Mevduat Hesabından Para Ne Zaman Çekilir?

Mevduat Hesabı ile Birikim Hesabı Arasındaki Fark Nedir?