Kur Korumalı Mevduat Nedir?

Kur korumalı mevduat hesabının en önemli özelliği, Türk lirası vadeli mevduat hesaplarının olası kur artışlarına karşı koruma altına alınmasıdır. Sermaye sahiplerinin yabancı para cinsinden Türk lirasına dönmelerini teşvik etme amaçlı olarak oluşturulan kur korumalı mevduat sisteminde, yabancı paradan Türk lirasına dönen kişi veya kurumların anaparalarının vadeli mevduat hesabının faiz getirisini alması sağlanır. Olası kur yükselişlerinden zarar etmemeleri de garanti altına alınır. Kur korumalı mevduatın özellikleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir.

• Yurt içi yerleşik kişilerin bankalarda bulunan ABD doları, euro veya İngiliz sterlini cinsinden döviz tevdiat hesapları, dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına dönüştürülmelidir.
• Türk lirası cinsinden mevduatlar için kur korumalı mevduat hesabı açılamaz.
• Kur korumalı mevduat hesabı yalnızca 3, 6, 9 ve 12 ay vadelerle açılabilir.
• Bankaların uygulayacakları faiz oranı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca belirlenen bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının üstünde olur.
• Birikimleri dövize karşı güvence altına alır.
• Yalnızcae euro, dolar ve sterlin döviz türlerine endeksli olarak açılabilir.

Yurt içi yerleşik gerçek ve tüzel kişiler ile yurt dışında yerleşik olan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları tarafından açılabilir. Bu koşullara sahip 18 yaşını doldurmuş herkes kur korumalı mevduat hesabı açabilir.

Kur korumalı mevduat hesaplama işlemi, paranın mevduata yatırıldığı günkü döviz kuru ile vadenin bittiği günkü döviz kurunun karşılaştırılması ile yapılır. Vade başlangıcındaki döviz kuru, dönüşüm kuru olarak adlandırılır. Vade sonundaki kurun dönüşüm kurundan düşük olması durumunda, hesap sahibine yalnızca anapara ve faiz ödenir. Hesaplaması, vadeli mevduat hesaplarındaki faiz hesaplaması ile birebir aynıdır. Vade sonunda kurun dönüşüm kurundan yüksek olması durumunda ise kur korumalı mevduat hesaplama aşağıdaki şekilde yapılır.

• Faiz tutarının kur farkından yüksek olması durumunda hesap sahibine yalnızca anapara ve faiz geliri ödenir.
• Faiz tutarının kur farkından düşük olması durumunda hesap sahibine anapara ve faize ilave olarak kur farkı ödenir.

Kur korumalı mevduat hesabı Türk lirası cinsinden, en az belirlenen faiz oranı kadar kazandırır. Kur korumalı mevduat hesabının endekslendiği döviz cinsinin faizden daha yükselmesi durumunda, Türk lirası cinsinden kazanç artar ve kazanç, kur artış oranı kadar olur. Döviz cinsinden kazanç ise Türk lirasının döviz cinsinden değerine göre belli olur. Vade sonunda Türk lirasındaki değer kaybı, elde edilecek faiz oranından düşük olursa kurdaki değişim oranı ile faiz oranı arasındaki fark, hesap sahibinin döviz cinsinden kazancı olur. Döviz endeksinin faiz oranından daha yüksek bir oranda artması durumunda hesap sahibinin döviz cinsinden bir kaybı ya da kazancı olmaz.

Kur korumalı mevduatta döviz düşerse hesap sahibi, banka ile önceden anlaşılan faiz oranı üzerinden müşteri faiz gelirini elde eder. Bu durumda hesap sahibi yalnızca Türk lirası bazında değil, döviz cinsinden de kazanç elde etmiş olur.

Bankaların uygulayacağı kur korumalı mevduat faiz oranı 21 Aralık 2021 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2021/14 sayılı Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğin 4.4 maddesi uyarınca Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca belirlenen bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının altında olamaz. Bu oranın üstünde olan kur korumalı mevduat faiz oranları, bankalara göre değişiklik gösterir. Ayrıca Merkez Bankası, kur korumalı mevduat hesabı için bankalara azami faiz oranı belirleme yetkisine sahiptir.

Özel, kamu ve katılım bankalarının tamamına yakınında kur korumalı mevduat hesabı açılabilir. Kur korumalı mevduat hesabı açılışında öne çıkan bankalar şunlardır.

• Akbank
• Alternatif Bank
• FibaBanka
• ING Bank
• Garanti BBVA
• Türkiye İş Bankası
• QNB Finansbank
• TEB
• HSBC Bank

Kur korumalı mevduat hesabı, Türk lirasının değerini artırmak ve Türk lirasına dönüşümü teşvik etmek amacıyla oluşturulmuş sistemdir. Kur korumalı mevduat hesaplarının stopaj oranı %0 olarak belirlenmiştir. Mevduat hesabı stopaj oranının sıfır olması sebebiyle hesap sahibi vergiden muaf olarak daha fazla gelir elde eder. Gelirin fazla olması, hesaba yönelime bir teşviktir.