İndirimli Elektrik

2023 yılının Mayıs ayında geçerli olan kararlara göre aylık 123 TL ve üzeri elektrik faturası olan tüketiciler cep telefonu operatörü değiştirir gibi elektrik tedarikçilerini değiştirip indirimli elektrik kullanabiliyor. Tüketiciler indirimli elektrik kullanarak aynı miktarda elektrik tüketimi yaparken, daha az elektrik faturası ödemiş oluyor.

Aslında 2001 yılından beri serbest tüketici olarak indirimli elektrik kullanmak mümkündü ancak tedarikçi değiştirmek için gerekli elektrik tüketimine herkes sahip değildi. EPDK tarafından belirlenen serbest tüketici limitleri zaman içinde düşerek 2023 yılında 123 TL’ye kadar indi ve bu miktar ve üzeri elektrik faturası olan herkes elektrik tedarikçisini değiştirme hakkına sahip oldu.

İndirimli elektrikten faydalanmak için serbest tüketici olmak zorunludur. 2023 yılında yıllık 1000kWh elektrik tüketen (yaklaşık aylık 123 TL fatura ödeyen) tüketiciler indirimli elektrik kullanabilir.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK), Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği'nin "İkili Anlaşmalar" başlıklı üçüncü bölümü ile Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği'nin 30/A maddesinde belirlenen esaslara göre; 2023 yılı Mayıs ayı için yıllık 1000kWh elektrik tüketim limitini geçen her abone serbest tüketicidir ve indirimli elektrik kullanabilir.

Tüketicilere indirimli elektrik tedariği sağlayan tedarikçilerden öne çıkanları aşağıdaki gibidir:

• Akedaş
• Aksa Elektrik
• Atlas Enerji
• AWA Enerji
• Eren Enerji
• Gates Enerji
• Kolen Enerji
• Tek Elektrik
• Voltage Enerji
• Yepaş
• Yetaş

Üç zamanlı elektrik tarifesine geçerek indirimli elektrik kullanmak yalnızca doğru elektrik kullanım alışkanlığına sahip tüketiciler için mümkün olur. Üç zamanlı elektrik tarifesinde elektrik birim fiyatı günü üç saat dilimine bölerek belirlenir. Bu saat dilimleri ve geçerli olduğu saatler aşağıdaki gibidir.

• Gündüz (06.00-17.00)
• Puant (17.00-22.00)
• Gece (22.00-06.00)

Tüketicilerin hangi saat dilimlerinde ne kadar elektrik tükettiği elektrik faturaları üzerinde gösterilir. Puant saatlerde düşük, gece saatlerinde ise yüksek elektrik tüketimi gerçekleştiren tüketiciler üç zamanlı elektrik tarifesine geçiş yaparak daha ucuz elektrik kullanabilir.

İndirimli elektrik başvurusu direkt olarak elektrik tedarik şirketlerineya da internet siteleri üzerinden yapılır. Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği'nin "İkili Anlaşmalar" başlıklı üçüncü bölümü ile Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği'nin 30/A maddesinde belirlenen esaslara göre; yıllık 1000 kWh ve üzerinde elektrik tüketen tüketiciler,elektrik tedarikçisi değiştirmeişlemi yapabilir.İndirimli elektrik tarifelerinde belirlenen indirim seçenekleri mesken (ev), sanayi ve ticarethane (iş yeri) ve sanayi abone gruplarına göre değişir. Elektrik piyasasında öne çıkan indirimli elektrik tarifeleri aşağıdaki gibidir.

• Sabit Fiyatlı İndirimli Elektrik: Elektrik birim fiyatı sözleşme süresi boyunca sabit olur
• İndirim Garantili Tarifeler: Ulusal elektrik tarifeleri üzerinden belirlenen bir oran ile ulusal elektrik tarifelerinden sürekli olarak bu oranda düşük fiyatta elektrik kullanılır.
• Piyasa Endeksli Tarifeler: PTF + YEKDEM tarifeleri olarak da bilinen tarifelerde piyasa elektrik maliyetleri üzerinde bir marj konularak fiyatlandırma yapılır.

İndirimli elektrik tarifesi seçmeden önce birkaç noktaya dikkat etmeniz yeterli olacaktır. Piyasadaki elektrik tedarik şirketleri tüketiciler açısından lisanslarına göre görevli tedarikçiler ve normal tedarikçiler olarak ikiye ayrılır. Görevli tedarikçiler, daha önce hiç elektrik tedarikçisi değiştirmemiş kişilere ulusal tarife fiyatlarından tedarik sağlamakla yükümlüyken diğer tedarikçilerin bu şekilde bir yükümlülüğü yoktur. Dolayısı ile tedarikçiler arasında açıkça görünür çok fazla fark olmasa da aşağıdaki maddeleri kontrol etmenin tüketicilerin menfaatine olacağını belirtmek isteriz:

• Birim fiyat ve indirim oranı: Yüksek indirim oranlı tarifeleri tercih edin. 2023 tarihinde en yüksek indirim oranı %0.5 olarak EnCazip'te ortaya çıkmıştır.
• İndirim garantisi: Değişmeyen indirim oranı garantisi ya da sabit fiyat garantisi vermeyen tedarikçileri tercih etmeyin.
• Şirket güvenilirliği: Tedarikçi şirketinizin güvenilir bir şirket olması önemlidir. Enerjinizi sözleşme sürenizin sonuna kadar sağlayacak gücü olan şirketleri tercih etmek faydanıza olacaktır.
• Sözleşme süresi: Tercihinize göre tedarikçilerin sunduğu sözleşme süresini kontrol edin. İyi fiyatlı bir tarife bulduğunuzda daha uzun süreli sözleşme yapmak faydanıza olacaktır.
• Cayma bedeli: Sözleşmeden vazgeçmeniz durumunda cayma bedeli ödeyip ödemeyeceğinizi kontrol edin. Bireysel kullanıcılar için cayma bedeli, tüketiciye sağlanan tasarruftan daha yüksek olamaz, ancak yine de bu şartı kontrol etmenizi tavsiye ederiz.
• Güvence bedeli: Güvence bedeli almayan ya da bir aylık fatura tutarının altında bir güvence bedeli talep eden tedarikçileri tercih edebilirsiniz. Güvence bedelinizin ilk faturanıza yansıtılarak tahsil edilmesi faydanıza olacaktır.

İndirimli elektrik saati, tarife değiştirerek günün belirli saatlerinde daha ucuz elektrik kullanılmasıdır. Üç Zamanlı Elektrik Tarifesine göre; gündüz (06.00-17.00), puant (17.00-22.00) ve gece (22.00-06.00) saatlerinde yapılan tüketim üç farklı birim fiyat ile çarpılır. En uygun fiyatlı indirimli elektrik saati gecedir.

Serbest tüketici kavramının ortaya çıkmış olması aslında yalnızca düşük fiyatlarda elektrik kullanmanın ve tasarruf etmenin ötesinde, tüketicilerin kendi istedikleri ve kabul ettikleri şartlarla elektrik kullanabilecekleri tarifeleri de seçmelerini sağladı. Artık tüketiciler ucuz elektrik kullanabiliyor ve buna ilave olarak tercihlerini tarifelerin teminat koşulları, sözleşme koşulları gibi tüm detaylarını göz önünde bulundurarak yapabiliyor. Tedarikçi değiştirmede öncelikli amaç tasarruf etmek olsa da aslında tüketiciler, bu imkân sayesinde serbest piyasanın sunduğu pek çok avantajdan faydalanabiliyor.

İndirimli elektrik kullanmanın avantajları aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Güvence bedelinin geri alınması: Eski elektrik tedarikçilerine ödenen ve çoğu zaman iki aylık elektrik faturasına kadar ulaşabilen güvence bedelleri, tedarikçi değiştirir değiştirmez eski tedarikçilerden geri alınır.
• Daha iyi hizmet: Tüketiciler, ek ücret almadan fatura ödeme, çağrı merkezinden fatura ödeme gibi avantajları sunan tedarikçileri tercih ederek işlerini kolaylaştırabilirler.
• Zamlara karşı koruma: Bazı tedarikçiler indirim oranını biraz daha düşük tutabilir ancak birim fiyatlarını sabitler. Bu şekildeki tarifelere sabit birim fiyatlı tarife adı verilir ve tüketiciler bu şekildeki tarifelere geçiş yaparsa zamlardan etkilenmez.

Eğer bir tedarikçinin sunduğu elektrik tarifelerine geçiş yapmadıysanız, ulusal tarifelerde elektrik kullanıyorsunuz demektir. Ulusal tarifeler piyasadaki tavan fiyattaki, yani en yüksek fiyatlı tarifelerdir. Bu yüzden eğer serbest tüketici limitleri dahilinde tüketiminiz varsa, elektrik tedarikçinizi değiştirip indirimli elektrik kullanmak yararınıza olacaktır.

Tedarikçilerin büyük bir çoğunluğu, belirli bir süre için bir indirim oranı belirleyerek tüketicilere hizmet verir. Bu şu anlama gelir: o tedarikçi sözleşme süresi boyunca EPDK’nın belirlediği ulusal elektrik tarifeleri üzerinden, belirtmiş olduğu indirim tutarını uygulayarak tüketicilere bu şekilde fatura düzenler. Örneğin:

EPDK’nın ulusal tarifelerinin birim fiyatının 10 TL olduğunu var sayalım. 10 birimlik kullanımınızda faturanız şu şekilde hesaplanacaktır:

• 10 TL X 10 birim elektrik = 100 TL

Ancak eğer indirimli elektrik kullanıyorsanız, ve tedarikçinizin indirimli elektrik oranı %10 ise sizin için uygulanacak indirimli elektrik birim fiyatı şu şekilde hesaplanacaktır:

• Ulusal tarife birim fiyatı (10 TL) X İndirim Oranı (0,10) = 1 TL (Birim fiyata uygulanacak toplam indirim)

Bulunan indirim tutarı EPDK’nın ulusal tarifelerindeki birim fiyatından çıkartılacak ve böylece sizin indirimli elektrik birim fiyatınız bulunacaktır:

• 10 TL - 1 TL = 9 TL (indirimli birim fiyatınız)

Ve daha sonra faturanız şu şekilde hesaplanacaktır:

• 9 TL X 10 birim elektrik = 9 TL

Ülkemizdeki yasal düzenlemeler uyarınca şirketlerin, tüketicilere elektrik tedariki sağlayabilmeleri için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından lisanslı olması gereklidir.

Kanun, yönetmelik ve kararlar uyarınca pek çok farklı şekilde elektrik piyasası lisansı uygulaması bulunmaktadır. Ancak bu lisansların elektrik tedariki konusunda tüketicilerin en çok karşılaştıkları Görevli Elektrik Tedarik Lisansı, Elektrik Tedarik Lisansı ve Elektrik Üretim Lisansıdır.

Bu lisanslardan herhangi birine sahip olan bir şirket, tüketicilerle anlaşma yaparak belirlediği fiyatlarla elektrik tedariki sağlayabilir. Yani tüketicilere elektrik tedariki sağlamak için bir lisansa sahip olan herhangi bir şirket, farklı fiyatlarda elektrik tarifeleri belirleyerek tüketicilerin indirimli elektrik kullanmasını sağlayabilir

Ulusal elektrik tarifelerinden sözleşme ile belirlenmiş oranda daha ucuz elektrik tarifelerine indirimli elektrik tarifesi denir. Ancak piyasada tedarikçi değiştirmekle özdeşleştiğinden dolayı ucuz elektrik tarifeleri genel olarak indirimli elektrik tarifeleri olarak adlandırılır. Tüketiciler, elektrik tedarikçisi değiştirerek ya da mevcut elektrik tedarikçisi ile serbest tüketici sözleşmesi kurarak indirimli elektrik kullanabilir. İndirimli elektrik tarifesi türleri, abonelik türüne ve tarife fiyatlandırma şekline göre değişir.

Abonelik türleri çoğunlukla, mesken (ev), ticarethane ve sanayi olarak 3’e ayrılır. İndirimli tarifeler, abone grubuyla abonenin elektrik tüketimine göre değişir ve elektrik tedarik şirketleri tarafından belirlenir.

Elektrik tedarik şirketleri, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)’nın belirlediği ulusal tarifeler üzerinden indirim yapar.

İndirimli elektrik tarifesi türleri şunlardır:

• Sabit fiyat garantisi
• Sabit indirim oranı
• Son kaynak tarifesi (Elektrik maliyeti üzerine eklenen kar marjı ile oluşturulan tarifeler)

Sabit fiyat garantisi verilen indirimli elektrik tarifelerinde; tüketici elektrik zammından etkilenmez. Taahhüt boyunca elektrik faturası, anlaşmalı elektrik birim fiyatı üzerinden hesaplanır.

Sabit indirim oranı belirtilen indirimli elektrik tarifelerinde; tüketiciye taahhüt boyunca sabit bir indirim oranı sağlanır. Elektriğin birim fiyatına zam gelse bile, fatura bedeli tüketiciden indirimli tahsil edilir.

Ticarethaneler için indirimli olmayan elektrik tarifeleri 2.30 TL/kWh’dir ve bu birim fiyatın altındaki tüm tarifeler indirimli elektrik tarifeleridir. encazip.com verilerine göre en cazip elektrik tarifesinde tüketiciler 1.065 ile hesaplanan aktif enerji birim fiyatıylaavantaj sağlamaktadır.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK), evler için belirlediği indirimli olmayan birim fiyat 0.56 TL/kWh’dir ve bu birim fiyatın altındaki tüm tarifeler indirimli elektrik tarifeleridir.

Sanayi işletmeleri için indirimli olmayan *elektrik tarifeleri 0.5876 TL/kWh’dir ve bu birim fiyatın altındaki tüm tarifeler indirimli elektrik tarifeleridir. encazip.com verilerine göre en cazip elektrik tarifesinde tüketiciler 1.065 ile hesaplanan aktif enerji birim fiyatıyla avantaj sağlamaktadır.

*Dağıtım sistemi kullanıcıları Sanayi Alçak Gerilim Tarifesi

Yıllık tüketimi 1000kWh’nin üzerinde olup da tedarikçisini değiştirmemiş tüketiciler son kaynak elektrik tedarikçisinden enerji alır. Son kaynak elektrik tarifesi için limitler ve bu tüketim limitlerine uygulanacak ulusal tarife elektrik fiyatları yıllık olarak EPDK tarafından belirlenir. 2023 yılında yıllık 1.000.000 kWh üzerinde elektrik tüketen tüketiciler için farklı, bu tüketimin altındaki tüketiciler için ise farklı son kaynak elektrik tarifesi belirlenmiştir. 1.000.000 kWh ve üzerinde elektrik tüketimi için tarife hesaplaması şu şekilde yapılır.

• Piyasa Takas Fiyatı (PTF) X YEKDEM X Kurulca Belirleniş Katsayı (KBK)

PTF ve YEK Birim maliyeti aylık, günlük ve saatlik olarak değişirken,2023 yılı için KBK yüzde 1.0938’dir. Son kaynak indirimli elektrik tarifesi, serbest elektrik tedarik şirketleri tarafından belirlenen kar marjı oranının 1.0938’in altında olduğu tarifeledir.

Yıllık 1.000.000 kWh altında tüketim yapan tüketiciler için ise son kaynak elektrik tarifesi ulusal tarifelere eşittir.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) 1 Ağustos 2020 tarihli düzenlemesi ile Yeşil Tarife (YETA) kapsamındaki tüketicilerin elektrik faturalarında, temin ettikleri enerjinin yenilenebilir kaynaklardan üretildiğini gösteren yeşil bir işaret bulunmaktadır.

2023 yılı Mayıs ayı için Yeşil Enerji birim fiyatı 2.584316 TL/kWh’dir. Mesken, ticarethane veya sanayi aboneleri, tedarikçilerine başvurarak Yeşil Tarife’ye geçiş yapabilir ve bu tarifeye geçen tüketiciler, elektrik faturalarında yeşil bir işaret görür.

Ayrıca tüketiciler, kullandıkları enerjinin yenilenebilir kaynaklardan üretildiğini elektrik tedarikçilerinin sağladığı Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Belgesi (YEK-G Belgesi) ile kontrol edebilir.

Yeşil Enerji Elektrik birim fiyatını, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) belirler ve yeşil fatura, normal elektrik faturasından farklı bedeller içermez. İndirimli Yeşil Enerji Elektrik Tarifesi, her tedarikçi tarafından farklı oranlarda belirlenir.