Elektrik piyasasından devlet tekeli çekilmiş ve bu piyasa dahilinde iş yapan tüm kurumlar özel birer şirket haline getirilmiştir. Yine de devlet, sektör üzerindeki denetleyici ve düzenleyici rolünü bırakmamış, böylelikle de ticaretin her iki tarafının haklarının da düzenlemeler ile koruma altına alınması hedeflenmiştir.
Elektrik Tarifeleri Nasıl Belirlenir?
Bu piyasa koşullarında tüketicileri en çok ilgilendiren düzenleme ve denetlemelerden biri de elektrik tarifeleri düzenlemeleridir. Elektrik tarifeleri, tüketicilere uygulanacak elektrik fiyatlarının belirlenmesinde kullanılan yöntemdir. Yani tüketicilere uygulanacak fiyatlar bu elektrik tarifeleri ile belirlenmektedir. Serbestleşen elektrik piyasasında elektrik tarifeleri, özel tedarikçiler tarafından hazırlanır. Sektördeki ana tarife (Ulusal Elektrik Tarifesi), Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından belirlenir. Elektrik tedarikçisi değiştirmemiş tüketiciler EPDK'nın ulusal elektrik tarifelerinde belirlediği birim fiyatlarından elektrik tüketirken, serbest elektrik tedarikçilerinin tarifeleri de EPDK tarifeleri baz alınarak ama bu tarifeler üzerinden yapılacak indirimlerle belirlenir.
Eylül - 2023 EPDK Ulusal Elektrik Tarifeleri
Eylül 2023 tarihinden itibaren geçerli olacak ulusal elektrik tarifeleri aktif enerji birim elektrik fiyatları, ulusal elektrik tarifeleri ile belirlenen dağıtım bedeli birim fiyatları ile vergiler dahil elektrik fiyatları aşağıda belirtilmiştir:
| Abone Grubu | Aktif Enerji Birim Fiyatı | Dağıtım Bedeli Birim Fiyatı | Enerji Birim Fiyatı (Dağıtım Bedeli Dahil) | Vergi ve Fonlar Dahil Fiyat |
|---|---|---|---|---|
| Mesken (Düşük Kademe) | 0.482187 TL/kWh | 0.8589 TL/kWh | 1.3411 TL/kWh | 1.5017 TL/kWh |
| Mesken (Yüksek Kademe) | 2.217619 TL/kWh | 0.8589 TL/kWh | 1.9912 TL/kWh | 2.2525 TL/kWh |
| Ticarethane (Yüksek Kademe) | 2.22 TL/kWh | 0.8782 TL/kWh | 3.0958 TL/kWh | 3.848 TL/kWh |
Ulusal elektrik tarifeleri, EPDK tarafından her üç ayda bir defa açıklanır. Serbest olmayan tüketiciler ve serbest tüketici olup da bu hakkını kullanmamış tüketicilere uygulanacak enerji birim fiyatları ile tüm tüketicilere uygulanacak enerji dağıtım bedeli birim fiyatları, açıklanan bu ulusal elektrik tarifeleri ile belirlenir.
Sıkça Sorulan Sorular
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Ulusal Elektrik Tarifeleri Nedir?
Ulusal elektrik tarifeleri, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından yılda dört defa açıklanan, daha önce tedarikçisini değiştirmemiş ya da değiştirmeye hak kazanmamış elektrik tüketicileri için uygulanacak elektrik fiyatlarını belirleyen tarifelerdir. EPDK ulusal elektrik tarifelerinin açıklanma dönemleri aşağıdaki gibidir.
- Birinci Çeyrek: Ocak, Şubat, Mart
- İkinci Çeyrek: Nisan, Mayıs, Haziran
- Üçüncü Çeyrek: Temmuz, Ağustos, Eylül
- Dördüncü Çeyrek: Ekim, Kasım, Aralık
Ulusal elektrik tarifeleri ile hem tüketicilerin kullanacakları elektrik enerjisinin bedeli olan aktif enerji bedeli belirlenir, hem de diğer elektrik faturası kalemlerinin birim fiyatları açıklanır. Tüketici elektrik faturalarına etki eden diğer birim fiyat kalemi elektrik dağıtım bedeli'dir. Elektrik dağıtım bedeli tüm tedarikçiler için sabittir.
Serbest Piyasa Elektrik Tarifeleri Nasıl Belirlenir?
Elektrik tedarikçileri, tarifelerini belirlerken çoğunlukla EPDK tarafından açıklanan ulusal tarifeleri baz alırlar. Piyasada en çok rastlanan tarifeler genellikle ulusal tarifeler üzerinden belirlenen iskonto oranları ile tüketicilere sunulur. Bu şekilde oluşan tarifeler için indirimli elektrik tarifeleri tabiri kullanılmaktadır. Örneğin bir elektrik tedarikçisi, tarifesini ulusal tarife üzerinden %10 olarak belirlediyse, sözleşme süresi boyunca elektrik fiyatları ne olursa olsun ulusal tarife fiyatları üzerinden %10 daha düşük fiyatta sizlere elektrik enerjisini tedarik eder. İster fiyatlar zamlansın isterse de düşsün, tüketiciler her zaman için aynı indirim oranı ile belirlenen fiyatlar ile enerji tüketirler ve bu doğrultuda fatura öderler.
Özetlememiz gerekirse, ülkemiz elektrik piyasasındaki tüketici fiyatlarının belirlenmesindeki en önemli unsur EPDK tarafından açıklanan ulusal eletrik tarifeleridir. Tüm tedarikçiler kendi fiyatlarını bu tarifelere göre belirleyerek tüketicilere tarifelerini sunarlar.
İndirimli Elektrik Tarifeleri Nasıl Belirlenir?
İndirimli elektrik tarifeleri, tedarikçiler tarafından ulusal elektrik tarifesi üzerinden yapılan yüzdelik indirimlerle belirlenir. Tedarikçi şirketler elektrik tedarik maliyetlerine göre uygulanacak indirimli elektrik oranını belirler. İndirimli elektrik birim fiyatları bu indirim oranı baz alınarak hesaplanır.
Örneğin bir işyeri için, %10 indirim veren bir tedarikçinin indirimi, 2,83 X 0.90 = 2,55 TL olarak belirlenir. Bu birim fiyat, tedarikçinin indirimli elektrik birim fiyatını verir. Tüketiminiz (kWh) ile bu birim fiyatın çarpılması sonucu faturanız oluşturulur.
Elektrik faturanızın nasıl oluşturulduğu ile ilgili detaylı bilgiye encazip.comBilgilendirme Merkezi’nden ulaşabilirsiniz. Elektrik piyasasında öne çıkan indirimli elektrik tarifeleri ise aşağıdaki tabloda tüketicilerin bilgisine sunulmuştur.
Üç Zamanlı Elektrik Tarifesi Nedir, Nasıl Çalışır?
Bir elektrik tarifesi türü olan üç zamanlı elektrik tarifesi, günün farklı zaman dilimlerinde elektriğinize farklı fiyat ödediğiniz bir tarife formatıdır. Üç zamanlı elektrik tarifesi ile geceleri kullandığınız elektrik, gün boyu kullandığınız elektriğe göre daha ucuzdur.
Geceleri kullanılan elektrik, gündüz ve puant zaman dilimine göre daha ucuza kullanıldığı için bu tarifeler ülkemizde üç zamanlı elektrik tarifeleri olarak adlandırılmaktadır. Üç zamanlı elektrik tarifesinde standart sayaçlara benzemeyen yani mekanik olmayan sayaçlar kullanılmalıdır. Bunun için gün içinde farklı zaman dilimlerinde kullanmış olduğunuz elektrik tüketimlerinizi kayıt altında tutabilen elektronik-dijital elektrik sayacı ya da diğer adıyla akıllı sayaç kullanılmaktadır.
Puant Elektrik Tarifesi Nedir?
Puant, elektrik talebinin en yüksek olduğu zaman dilimidir. Elektrik talebinin en yüksek olduğu puant saati elektrik birim fiyatlarının en pahalı olduğu saat dilimidir. Eylül 2023 için geçerli elektrik tarifelerine göre evler için puant elektrik tarifesi 2.083645 TL/kWh, iş yerleri için puant elektrik tarifesi 3.684643 TL/kWh'dir.
Üç Zamanlı Elektrik Tarifesi Kullandığımı Nasıl Anlarım?
Üç zamanlı elektrik tarifesinde olup olmadığınızdan emin değilseniz, elektrik faturanıza bakabilirsiniz. Faturanızda gündüz, puant ve gece için farklı birim fiyatlar görüyorsanız bu üç zamanlı elektrik tarifesi kullandığınız anlamına gelir. Aynı zamanda faturanızda yer alan müşteri ya da abone grubu kısmında “üç zamanlı” ibaresi yer alıyorsa üç zamanlı elektrik tarifesi kullanıyorsunuz demektir. Yine de emin olamıyorsanız elektrik tedarikçinizi arayarak bilgi alabilirsiniz.
Üç Zamanlı Elektrik Tarifelerine Nasıl Geçilir?
Üç zamanlı elektrik tarifesine geçmek için öncelikli olarak akıllı sayaç (dijital) sahibi olunmalıdır. Akıllı sayaç sahibi olan her abone üç zamanlı elektrik tarifesinden yararlanamaz; bunun için öncelikle üç zamanlı elektrik tarifesine geçebilmek amacıyla görevli elektrik tedarikçinize veya elektrik tedarikçisine başvuru yapılmalıdır.
Üç Zamanlı Elektrik Tarifesinden Tek Zamanlı Tarifeye Nasıl Geçilir?
Gece tüketimleri az olan ve gündüz ve puant zaman dilimlerinde daha yüksek tüketimi olan tüketicilerin tek zamanlı tarife kullanması önerilir. Tek zamanlı tarifeye geçmek için görevli elektrik tedarik şirketine başvurulabilir veya elektrik tedarikçisi değiştirilebilir.
Sabit Elektrik Tarifelerinin Avantajları Nelerdir?
Sabit birim fiyatlı elektrik tarifesi, sözleşme süresi boyunca aktif enerji birim fiyatınızın sabit olarak kaldığı elektrik tarifesidir. Piyasadaki elektrik fiyatları ne kadar artarsa artsın zamlanmayan sabit fiyatlı tarifelerde birim fiyatlara zam yapılmamaktadır. Bu tarifeler sabit birim fiyatlı tarifeler olduğundan dolayı ulusal elektrik fiyatlarındaki artış ya da düşüşler önemli olmayacaktır. Sabit birim fiyatlı elektrik tarifelerinin avantajları şunlardır.
- Elektrik fiyatlarındaki artıştan etkilenmeyeceğiniz için gönül rahatlığıyla bu sabit fiyatlı elektrik tarifelerini seçebilirsiniz.
- Cayma bedeli olan veya olmayan, uzun süreli ve en ucuz olan seçeneği tercih edebilmeniz için zamlanmayan elektrik tarifelerini, bir diğer adıyla sabit birim fiyatlı tarifeleri seçebilirsiniz.
- Neredeyse tüm elektrik tedarikçilerinin tarifeleri arasında zamlanmayan elektrik tarifeleri de bulunmaktadır. Siz de sabit birim fiyatlı tarifeleri kullanmak isterseniz bu tarifeler arasında hemen bir karşılaştırma yapabilir ve tedarikçinizi seçebilirsiniz.
- Tüm tarifelerde olduğu gibi özellikle sabit birim fiyatlı tariflerde de bir rekabet söz konusudur. Bu nedenle bu tarifeler arasında kıyaslama yaparak yapacağınız bir seçim daha cazip bir seçenek olabilir.
Sabit Elektrik Tarifelerinin Dezavantajları Nelerdir?
Sabit birim fiyatlı elektrik tarifelerinin dezavantajları aşağıdaki gibidir.
- Elektrik fiyatlarında gerçekleşen bir düşüş sizin beklediğinizden daha fazla fatura ödemenize neden olabilir. Eğer cayma bedeli almayan bir tarife kullanıyorsanız, tarifenizi değiştirmek tercihinize kalmıştır.
- Elektrik fiyatlarının artış göstermediği durumlarda zamlanmayan elektrik tarifelerinin fiyatlarında hiçbir değişiklik olmayacağı için avantajınız olmaz ve tasarruf edemezsiniz.
- Sözleşmenizi erken sonlandırdığınızda veya iptal etmek istediğinizde cayma bedeli ödemek durumunda kalabilirsiniz. Bu tutar kullandığınız süreye kadar olan size sağlanan faydaların iadesi şeklinde olabilmektedir.
Sabit Birim Fiyatlı Elektrik Tarifesi Sözleşmesi Sona Erdiğinde Ne Yapılmalıdır?
Kullanılan sabit birim fiyatlı elektrik tarifesinin ne zaman sonlanacağının bilinmesi önemlidir. Aksi hallerde yeni tedarikçi seçmeye vakit kalmayacaktır. Böyle bir durumda mevcut elektrik tedarikçisinin tarifesini kullanılmaya devam edilebilir ancak fiyatın belirsiz olması tüketicinin dezavantajına olur. Tüketiciler güncel ulusal tarifelere daha yüksek fiyatlı bir tarife kullanır duruma gelebilir.
Sabit fiyatlı elektrik tarifelerinin sözleşme süresi dolmadan yaklaşık 2 ay önce ilgili elektrik tedarikçisine haber verilmeli, mümkünse daha iyi şartlarda bir tarifeye geçilmeli ya da sözleşmenin devam etmesi sağlanmalıdır.
Encazip 
