Yatırım Nedir?

Orta ve uzun vadede getiri elde edilmesini sağlayan yatırım, mevcut kaynağın korunmasının ve hatta artırılmasının en temel yoludur. Bireyler, kazançlarının ve mevcut kaynaklarının belirli bir kısmını önceden belirlenmiş olan vadelerle yatırıma ayırır. Yatırım yapmanın avantajları aşağıdaki gibidir.

• Birikimlerin değerlenmesini sağlar.
• Finansal durumun iyileşmesini ve satın alma gücünün korunmasını sağlar.
• Piyasanın canlanmasına ve istihdamın artmasına katkıda bulunur.

Fiziki işlere veya sabit varlıklara yapılan yatırımlara sermaye yatırımı adı verilir. Sermaye yatırımı; herhangi bir iş yeri açarak, herhangi bir iş yerini devralarak, üretim hane açarak veya ticari (alış – satış) bir işe finansman sağlayarak yapılabilir. Gayrimenkul ve arsa gibi sabit varlıklara yapılan yatırımlar da sermaye yatırımı olarak nitelendirilir.

Fiziki bir iş olarak ticaret ya da üretim yapılmayan değerlere yapılan yatırımlara finansal yatırım adı verilir. Finansal yatırım araçları; hisse senetleri, vadeli mevduat hesapları, döviz, kripto para, altın, tahvil ve repo olarak sıralanabilir. Finansal yatırımlar, sermaye yatırımlarına göre çok daha kısa sürede kazanç imkanı sunar. Finansal yatırımlar, sermaye yatırımlarına göre çok daha düşük miktarlarda yatırım yapılabilmesine olanak sağlar. Uzun vadeli getiri konusunda ise sermaye yatırımları finansal yatırımlara kıyasla daha avantajlı kabul edilir. Sermaye yatırımlarıyla kıyaslandığında finansal yatırımlar, istihdam ve topluma katkı yönünden dezavantajlıdır.

Hisse senedi, bir işletme veya kuruluşun ortaklık sermaye payını gösteren kıymetli bir evraktır. Hisse senedine yatırım yapan yatırımcılar, ilgili şirketin kar payına kendi hisse senetleri düzeyinde ortak olur. Şirket değerindeki artışlar, hisse senedine kar payı olarak yansır. Türkiye’de hisse senedine yatırım yapabilmek için eski adı IMKB olan Borsa İstanbul (BİST) üzerinde işlem yapmak gerekir. Hisse senedi piyasasında işlem yapabilmek için çeşitli yatırım kuruluşları vasıtasıyla Borsa İstanbul’a katılmak gerekir. Hisse senedi satın almak için herhangi bir alt limit yoktur. Her bütçe ile hisse senedi yatırımı yapmak mümkündür.

Gayrimenkul, satın alınabilecek sabit ve taşınmaz varlıkları ifade eder. Arsa, konut ve bina gibi opsiyonlar gayrimenkul olarak nitelendirilir. Gayrimenkul fiyatları, piyasanın durumuna ve şehrin yapısına göre zaman içerisinde değer kazanabilir. Gayrimenkuller, menkuller gibi hızlıca nakde dönüştürülebilen varlıklar olmasalar da çok da uzun olmayan süreler içerisinde satılabilir. Gayrimenkul talebinin aniden düşmesine sebep olabilecek durumlar ile savaş durumu dışında gayrimenkul fiyatlarının genellikle değerini koruması veya artış göstermesi beklenir. Özellikle uzun vadede karını garanti altına almak isteyen, risksiz bir yatırım aracı arayan bireyler gayrimenkul yatırımlarını tercih eder.

Yatırım fonu, SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) tarafından yetki verilmiş olan kurumlar aracılığıyla yatırımcılardan toplanan birikimlerle çok sayıda finansal araca yatırım yapılan bir sepettir. Yatırım fonunun amacı riski minimuma indirmektir. Yatırım fonları içerisinde değişik türlerden çok sayıda hisse, devlet tahvili, maden, değerli kağıt ve döviz bulunur. Fonlara yatırım yapan yatırımcılar, yatırım fonunun elde ettiği kardan kazanç sağlar.

Altın, dünyanın en eski yatırım araçlarından bir tanesidir. En güvenilir yatırım araçlarından bir tanesi konumunda olan altın, özellikle ekonomik kriz, savaş ve belirsizlik ortamlarında değerini korumaya ve değer kazanmaya devam eder. Altın her zaman yatırım yapılabilecek bir opsiyon konumundadır. Altın eskiden genellikle ziynet eşyası şeklinde alınırken, günümüzde dijtal ortamlardan hızlıca alınıp satılir. Altın ons, gram, çeyrek, yarım, tüm ve beşi bir arada şeklinde alınabilir. Mobil bankacılık ve internet bankacılığı üzerinden kolaylıkla altın alıp satabilmek için, giriş yapılan internet kanalı üzerinden altın hesabı için başvuruda bulunmak yeterlidir.

Döviz, en kısa tanımıyla yabancı ülke paralarına verilen isimdir. Para birimi Euro olan bir ülkede yaşayan kişiler için Dolar veya Türk lirası bir dövizdir. Döviz, ülkeler arası ödemelerde kullanılabileceği gibi yatırım amaçlı da kullanılabilir. Herhangi bir para biriminin TL karşısında değer kazanacağı öngörülüyorsa bu para birimine yatırım yapılarak orta ve uzun vadede kar elde edilebilir. Döviz, günümüzde pek çok yatırımcı tarafından kullanılan en önemli yatırım araçlarından biridir. Kripto paralar da bir tür dijital döviz olarak nitelendirilir.

Yatırım yapmak, hem birikimlerin daha fazla değer kazanmasını hem de toplum içerisindeki refahın artmasını sağlar. Yapılan yatırımlar sayesinde istihdam ve üretim artar. İstihdam ve üretimin artmasıyla birlikte daha fazla ürün arzı ve daha refah bir yaşam ortamı oluşur. Yatırımcı açısından ise elindeki birikim atıl vaziyette durmak yerine piyasa içerisinde dönerek daha fazla kazanç sağlar. Yatırım yapmak hem bireyin kendisi hem de içinde bulunduğu toplum için büyük önem taşır.

En iyi yatırım, değişken yatırımdır. Dünyanın ve içinde bulunulan ülkenin genel ekonomisi ve refahı, çeşitli para birimlerinin yakın dönemli volatilitesi, ülke içerisindeki güvenlik ortamı ve yatırım araçlarının sunduğu fırsatlardaki farklılıklar en iyi yatırım aracını sürekli değişken bir hale getirir. Yapısındaki değişkenlik nedeniyle en iyi yatırım aracını belirlerken geniş bir perspektiften bakılması, çok sayıda faktörün göz önünde bulundurulması gerekir. Savaş dönemlerinde değerini koruması ve daha da değer kazanmasıyla bilinen altın, ekonomik kriz ve savaş gibi olumsuz ve belirsiz ortamlarda en iyi yatırım aracı konumuna gelir. Daha huzurlu ve güvenli bir ekonomik ortamda ise hisse senedi, döviz ve tahvil gibi yatırım araçları en iyi yatırım konumuna gelebilir.

Yatırım, genel olarak karlı bir girişimdir. Yatırımdan kar elde edebilmek için ön araştırma yapmak, yatırımın fırsat ve risklerinin farkında olmak gereklidir. Yatırım yapmadan önce bilinmesi gerekenler aşağıdaki gibidir.

• Belirli bir yatırım stratejisi ve hedef belirlenmelidir.
• Yatırım yapılacak opsiyonlar hakkında geniş çaplı bilgi edinilmeli ve gerekirse eğitim alınmalıdır.
• Yatırım araçları yakından tanınmalı, dünyanın içinde bulunduğu ekonomik ve politik konjonktüre göre en iyi yatırım aracı belirlenmelidir.
• Disiplinli ve kontrollü bir biçimde ilerlenmelidir.
• Sabırlı olunmalı, ani ve duygusal kararlardan kaçınılmalıdır.
• Zararı durdurma ve karı realize etme sınırları önceden belirlenmelidir.
• Gerektiğinde temel analiz ve teknik analiz gibi veriler kullanılmalıdır.

Borsa, pek çok hisse senedinin alınıp satıldığı bir piyasadır. Dünya genelinde çok sayıda borsa vardır. Öncelikle yatırım yapılmak istenen borsa belirlenmelidir. Türkiye’de hisse senedi piyasasının bulunduğu borsa eski adı IMKB olan Borsa İstanbul’dur. Borsa İstanbul’da yatırım yapabilmek çeşitli yatırım kuruluşları vasıtasıyla Borsa İstanbul’a katılmak gerekir. Bu yatırım kuruluşları çeşitli bankalara da bağlı olabilir.

Günümüzde borsada yatırım yapmak dijital kanallar vasıtasıyla son derece kolay bir hale getirilmiştir. Mobil uygulama üzerinden borsadaki herhangi bir hisse senedi kolaylıkla alınıp satılabilir. Hisse senedi satın almak için herhangi bir alt limit bulunmaz. Her bütçe ile hisse senedi yatırımı yapmak mümkündür.