Tahvil Nedir?

Tahvil, ilan edilen ihalelere, bankalar vasıtasıyla katılarak alınabilir. Genellikle tüm devlet bankalarından tahvil alımı gerçekleştirmek mümkündür. Tahvil alımı için imkan sağlayan özel bankalar da bulunur. Tahvil satın alma işlemi; şube, internet bankacılığı, mobil bankacılık ve ATM üzerinden yapılabilir. Tahvil satın alma saatleri ise 09:00 ile 16:30 arasıdır.

Tahviller bir yıl veya bir yıldan uzun süreli kağıtlardır. Tahvilin amacı, tahvili çıkartan kuruluşa veya devlete ödünç para sağlamaktır. Tahvil, devlet veya ticari bir kuruluş tarafından satılan finansal bir araçtır. Tahvilin özellikleri ve çeşitleri aşağıda belirtildiği gibidir.

• Kıymetli bir evrak statüsü taşır.
• Bir borç senedidir.
• Tahvil sahibi olan yatırımcı, tahvili çıkaran kuruluşun uzun vadeli alacaklısı konumundadır.
• Anonim şirketler tarafından tahvil çıkarılabilir.
• Şirketlerin haricinde, devlet ve belediyeler gibi tüzel kişiliğe sahip kamu kuruluşları tarafından da tahvil çıkarılabilir. 
• Tahvilde yer alan vade sona erdiğinde tahvil sahibi ile şirket veya kurum arasındaki hukuki ilişki sona erer.
• Anonim şirketler için bir borç senedi niteliği taşıyan tahvil, satın alan kişiler için ise alacak senedi niteliği taşır. 
•  Bir tahvilin nominal değerinin alt ve üst sınırı, o tahvili çıkaran anonim şirket tarafından belirlenir.
•  Tahviller, mevzuatta nominal değerinin altında bir değerle (ıskontolu olarak) ihraç edilebilir.
•  Tahviller hamiline ya da satın alan kişinin adına (namına) yazılı olabilir.

Birden fazla tahvil çeşidi bulunur. Her çeşit, kendisine has özellikleri bünyesinde barındırır. Tahvil çeşitleri aşağıdaki gibidir.

• Devlet Tahvilleri: Devlet, başka bir deyişle hazine tarafından çıkarılan borç senetleridir. En risksiz tahvil türüdür.
• Özel Sektör Tahvilleri: Anonim şirketler ya da bankalar tarafından çıkarılan tahvillerdir. En yüksek riskli tahvil türüdür.
• Sabit ve Değişken Faizli Tahviller: Değişken faizli tahvillerde faizler, piyasadaki arz talep ilişkisine göre belirlenir. Sabit faizli tahvillerde ise 3, 6 aylık ve 1 yıllık dönemlerde sabit faiz uygulaması mevcuttur.
• Endeksli Tahviller: Yatırımcıları faize karşı koruma amacı taşıyan endeksli tahvillerde; anapara altın, döviz gibi belli başlı yatırım araçlarına göre artırılarak ödenir.
• TÜFE’ye Endeksli Devlet Tahvilleri: TÜFE’ye endeksli tahviller, enflasyondaki değişimlere rağmen herhangi bir değişiklik göstermeyen, başka bir deyişle öngörülebilir getiri sağlayan tahvillerdir. Yatırımcılara reel getiri garantisi verirler.
• Primli ve Başa Baş Tahviller: Piyasaya, üzerinde bulunan değer ile arz edilen tahvile başa baş tahvil denir. Primli tahvil ise, üzerinde belirtilenden daha az bir değer ile piyasaya sürülür.
• Hamiline ve Nama Yazılı Tahviller: Tahvil, üzerinde isim belirtiliyorsa nama yazılı, belirtilmemiş ise hamiline yazılı olarak kategorize edilir.
• Paraya Çevrilme Kolaylığı Sunan Tahviller: Vadesi gelmeden kolayca paraya çevrilebilen -ve o zamana kadarki faizini de veren- tahvillerdir.
• İkramiyeli Tahviller: Tahvil satışını teşvik etmek maksadıyla sahibine ekstra avantajlar sağlayan tahvillerdir. Ülkemizde bu uygulama mevcut değildir.
• Garantili ve Garantisiz Tahviller: Tahvile bir banka veya şirket garantisi veriliyorsa garantili, verilmiyorsa garantisiz tahvil denir.
• Hisse Senedi (Pay Senedi) ile Değiştirilebilir Tahvil: Belli koşullarda pay senetleri ile değiştirilebilen tahvillerdir. Vadeleri 2 yıldan az, 7 yıldan ise fazla olamaz.
• Kara İştirakli Tahviller: Anonim şirketler tarafından çıkarılan, satışları teşvik etmek maksadıyla şirket kârına iştirak etme hakkı sunan tahvillerdir.

Tahvil faizi, satın alınan tahvilin vade sonunda ne kadar kazanç getireceğinin hesaplanmasını sağlayan faiz oranıdır. Tahvil faizleri, önceden belirlidir. Tahvilin getireceği kazanç da önceden bellidir.

Tahvil faizi artarsa, tahvillere olan talep de artar. Bu durum ekonominin canlanmasını sağlar. Tahvil faizlerinin artmasıyla birlikte şirketlerin kazancı da artış gösterir. Ülke içerisindeki borsaya bağlı olan kağıtların büyük bölümü de yükselmeye başlar.

Enflasyon korumalı tahvil, 2022 yılında uygulamaya konulmuş bir tahvil türüdür. Ekonomideki ani dalgalanmalar ve yüksek enflasyon nedeniyle yatırım araçlarının enflasyon karşısında risk altına girmesi, enflasyon korumalı tahvil uygulamasının getirilmesine sebep olmuştur. Enflasyon korumalı tahvillerde anapara ve faiz ödemeleri belirli bir fiyat endeksine bağlı olarak yapılır. Bu nedenle normalde tahvillerin kazanç miktarı önceden belliyken enflasyon korumalı tahvillerin fiyat endeksine bağlı olarak kazanç miktarı önceden belli değildir.

Tahvil, devlet veya ticari bir kuruluş tarafından satılan finansal bir araçtır. Tahvilin amacı, tahvili çıkartan kuruluşa veya devlete ödünç para sağlamaktır. Tahvil, ilan edilen ihalelere bankalar vasıtasıyla katılarak alınabilir. Genellikle tüm devlet bankalarından tahvil alımı gerçekleştirmek mümkündür. Tahvil çıkartmanın şartları ise aşağıda sıralandığı gibidir.

• Şirketin unvanı, konusu, süresi ve merkezi belirlenmeli ve belgelenmelidir.
• Esas sermayenin miktarı belgelenmelidir.
• Ana sözleşmenin ilan tarihi ile ana sözleşmede değişiklik yapıldığı takdirde, değişikliğin tarihleri belirlenmelidir.
• Genel kurul tarafından onaylanmış son bilançoya göre şirketin durumu belirlenmelidir.
• Daha önce çıkarılmış veya hali hazırda çıkarılmakta olan tahvillerin; nominal değerleri, verilecek faiz tutarı, nama veya hamiline yazılı olduğunun belirtilmesi gerekir.
• İtfa şekli ve süresi belirlenmeli ve şirketin varlıkları üzerinde rehin veya teminat olup olmadığı belgelenmelidir.
• Genel kurulun tahvil çıkarma kararının tescil ve ilan tarihi ve en az iki yetkili imzası gereklidir.