Engelliler Nasıl Emekli Olur?

Engelli derecesi, bir bireyin çalışma kabiliyetini yüzdelik bir oranla ifade eder ve engel düzeyini belirler. Örneğin, %80 çalışma kabiliyetini kaybedenler 1. derece engellidir, %60 kayıpta ise 2. derece engel olarak kabul edilir. %40'ın altında engel derecesine sahip olanlar engelli emekliliğinden faydalanamazlar. Engellilik derecesi hem erken emeklilik şartlarını hem de prim indirimini belirler. Belirli çalışma süreleri ve prim ödeme koşulları farklı engel dereceleri için geçerli olup, tüm engelli bireyler için aynıdır, doğuştan ya da sonradan engelli olma durumuna göre ayrılmaz.

Engelli bireylerin emeklilik şartları, sigorta başlangıç tarihlerine ve ödenen prim gün sayılarına göre değişmektedir. Engelli derecesi de bu şartları etkileyen önemli bir faktördür. 2022 yılı güncel verilerine göre, sigorta başlangıç tarihleri ve ödenen prim miktarlarına göre ayrıntılı tablolar sunulmuştur. Örneğin, 01.10.2008 tarihinden önce çalışmaya başlayanlar için 1. derece engellilerin 15 yıl çalışma süresi ve 3600 prim günü gerekmektedir. Aynı dönemde 2. derece engelliler için 15 yıl çalışma ve 3680 prim günü gereklidir. 3. derece engelliler için ise 15 yıl çalışma ve 3750 prim günü gerekir. Ödenmiş prim gün sayısı ve sigorta başlangıç tarihine göre çeşitli senaryolar mevcuttur ve engelli emeklilik şartları buna bağlı olarak değişir.

Engelli emeklilik maaşı, kişinin prim ödeme gün sayısı, sigorta başlangıç tarihi ve çalışma kariyeri gibi faktörlere göre hesaplanır. Genelde, engelli emeklilik maaşı hesaplamasında asgari ücretin brüt tutarı ve kişinin engel derecesi dikkate alınır. Bu faktörlerin yanı sıra kişinin prim gün sayısı da emeklilik maaşını etkiler. Örneğin, kişiye ait prim gün sayısı arttıkça emeklilik maaşı da yükselir.

Engelli emekliliği başvurusunun sonuçlanma süresi başvurunun yapıldığı kurum ve kişinin özel durumuna bağlı olarak değişebilir. Genellikle başvuru tarihi ve gerekli belgelerin tamamlanma hızı bu süreyi etkiler. Başvuru işlemleri tamamlandığında, başvurunun sonucu yazılı bir bildirimle kişiye iletilir. Bu bildirimde, emeklilik başlangıç tarihi ve emeklilik maaşı miktarı gibi önemli bilgiler yer alır.

Evet, engelli raporu olan kişiler belirli şartları yerine getirdikleri takdirde erken emeklilik hakkına sahip olabilirler. Engelli raporu, kişinin çalışma yeteneğini bir ölçüde kaybettiğini belirten bir tıbbi belgedir. Bu kişiler, engelli raporuna sahip olduklarında, erken emeklilik için başvurabilirler.

Yüzde 40 engelli raporu olan bir kişi, ne zaman emekli olacağını belirlemek için sigorta başlangıç tarihini ve ödenmiş prim gün sayısını göz önünde bulundurmalıdır. Örneğin, 6 Ağustos 1991 ve 5 Ağustos 1994 aralıklı işe giriş yapan bir %40 engelli, 3760 gün prim ödediğinde emekli olabilir. Aynı şekilde, 6 Ağustos 1994 ve 5 Ağustos 1997 aralıklı işe giriş yapan bir %40 engelli, 3920 gün prim ödediğinde emekli olabilir. Bu şartlara uygun olan engelli kişi, prim ödeme şartlarını yerine getirdiği tarihte emeklilik hakkını elde eder.

İşitme engelliler, emeklilik hakkını kazanabilmek için engel derecelerine ve prim ödeme sürelerine bağlı olarak farklı zamanlarda emekli olabilirler. %40-49 arasında bir işitme engeli olan bir kişi, 18 yıllık sigortalılık süresi ve en az 4680 prim günü gerekir. %50-59 arasında işitme engeli olanlar ise 16 yıl sigortalılık süresi gerektirir. Eğer işitme engeli %60 ve üzerindeyse, kişi 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3960 prim günü ile emekli olabilir. İşitme engelliler için emeklilik şartları, işitme kaybının derecesine ve çalışma geçmişine bağlı olarak değişkenlik göstermektedir.