Yenilenemez Enerji Kaynakları Nedir?

Yenilenemez Enerji Kaynaklarının Özellikleri Nelerdir?

Yenilenemez enerji kaynakları, nükleer enerji veya fosil yakıtlardan elde edilen enerji olmak üzere ikiye ayrılır. Yenilenemez enerji kaynaklarının özellikleri, şu şekildedir:

• Fosil yakıtlardan elde edilen yenilenemeyen enerji kaynaklarının rezervi oldukça düşüktür.
• Oluşumları, tüketimlerinden daha fazla zaman alır.
• Fosil yakıt rezervlerinin 50-250 yıl arasında tükeneceği öngörülür.
• Yenilenemez enerjinin çıkarılması da işlenmesi de nispeten daha ucuzdur.

Fosil Yakıtlar: Petrol, Kömür ve Doğal Gaz

Yenilenemez enerji kaynakları, fosil yakıtlar ve nükleer enerji olmak üzere ikiye ayrılır. Fosil yakıtlar veya diğer adıyla mineral yakıtlar, organizma kalıntılarından, doğal süreç içerisinde oluşur. Doğal gaz, kömür ve petrol, fosil yakıtlara örnek verilebilir. 3 temel fosil yakıt ve detayları aşağıdaki gibidir:

• Kömür: Milyonlarca yıl önce ölen bitki kalıntılarından, doğal süreç içerisinde oluşur. Tüm fosil yakıtlar arasında en yüksek karbon seviyesine sahip enerji kaynağı olarak bilinir.
• Doğal Gaz: En temiz fosil yakıt türü olarak bilinir. Elektrik üretiminde ve sanayide hammadde olarak kullanılır.
• Petrol: 1920’li yılardan bu yana en çok talep gören küresel yakıt kaynaklarından biridir ve sıvı formdaki tek yenilenemeyen enerji kaynağıdır.

Nükleer Enerji Kaynakları ve Kullanım Alanları

Nükleer enerji, uranyum atomlarının parçalanmasıyla birlikte çıkan enerjinin su buharı elde etmek için kullanılması temeline dayanır. Elde edilen su buharı, türbinleri döndürür ve enerji elde edilir. Nükleer enerji santrallerinin işleme sürecinde sera gazı emisyonu üretilmez. Emisyon üretiminin olmaması ise nükleer enerjiyi, en temiz yenilenemez enerji kaynağı haline getirir. Dünya elektrik üretiminin %17’sini karşılayan nükleer enerji santralleri, petrole alternatif olarak da gösterilir.

Yenilenemez Enerji Kaynaklarının Avantajları ve Dezavantajları

Yenilenemez enerji kaynakları hem avantajları hem de dezavantajları bünyesinde barındırır. Yenilenemez enerji kaynaklarının avantajları şunlardır:

• Doğada kullanılmaya ve işlenmeye hazır bir şekilde bulunurlar.
• Düşük maliyetle çıkarılabilirler.
• Yenilenemez enerji kaynaklarından üretilen elektriğin maliyeti, nispeten daha düşüktür.
• Nükleer enerji, kullanımında sera gazı ve karbondioksit salınımı bulunmamasıyla öne çıkar.

Yenilenemeyen enerji kaynaklarının dezavantajları ise şunlardır:

• Özellikle kömür yakıldığı esnada büyük oranda hava kirliliğine neden olur.
• Fosil yakıtlar, işlem esnasında karbondioksit ve sera gazı salınımı gerçekleştirir.
• Kömür tozlarının akciğerlerde birikmesi, bronşit, akciğer kanseri gibi hastalıklara sebep olur.
• Çevreye zararlılardır.
• İletim ve taşıma maliyetleri yüksektir.

Yenilenemez Enerji Kaynaklarının Çevresel Etkileri

Yenilenemez enerji kaynakları, çevresel etkileri ile ön plana çıkar. Çok geniş bir alanda kullanılan yenilenemeyen enerji kaynaklarının çevresel etkileri, şu şekildedir:

• Asit yağmurlarına sebep olurlar.
• Yüksek karbon ayak izinin temel nedenleri arasında yer alırlar.
• Hava kirliliğine neden olurlar.
• Hava kirliliğine bağlı olarak doğal kaynakların zarar görmesini beraberinde getirirler.

Fosil Yakıtların Enerji Üretimindeki Yeri

British Petroleum (BP)’un 2021 yılında yayınladığı rapora göre, en çok tüketilen enerji kaynaklarının başında petrol gelir. Kömür, ikinci sırada yer alan kaynaktır ve birincil enerji tüketiminin %27,7’sini oluşturur. 2020 yılında üretilen enerji ise, şu kaynaklardan elde edilir:

• %85,4’ü yenilenemez kaynaklardan
• %5,7’si yenilenebilir kaynaklardan

Yenilenemez Enerji ve Yenilenebilir Enerji Arasındaki Farklar

Yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynakları arasındaki farklar şunlardır:

• Yenilenebilir enerji, sürdürülebilir kaynaklardan üretilir.
• Yenilenemez enerji, sınırlı olan kaynaklardan üretilir.
• Yenilenebilir enerji, çevre dostudur, sürdürülebilirliği destekler.
• Yenilenemez enerji, çevreye zararlıdır.
• Yenilenemez enerji kaynaklarının çıkarılması daha düşük maliyetlidir.
• Yenilenebilir enerjinin maliyeti yüksektir.

Yenilenemez Enerji Kaynaklarının Ekonomiye Etkisi

Yenilenemez enerji kaynaklarının çıkarılması ve kullanılması, yenilenebilir enerji kaynaklarına göre daha düşük maliyetlidir. Yenilenemez enerji kaynakları, çevreye zararlı olmalarına karşılık nispeten daha ekonomiktir.

Yenilenemez Enerji Kaynaklarının Geleceği

Yenilenemez enerji kaynaklarının, fosil yakıt rezervlerinin önümüzdeki 50-250 yıl aralığında tükeneceği öngörülür. Yenilenemez enerji kaynaklarına alternatif olarak sürdürülebilir özellikleriyle yenilenebilir enerji kaynakları gösterilir.

Fosil Yakıtların Alternatifleri Nelerdir?

Fosil yakıtlar, yenilenemez enerji kaynakları arasında yer alır. Önümüzdeki 50-250 yıllık süreçte fosil yakıt rezervinin tükeneceği öngörülür. Fosil yakıtlara alternatif enerji kaynaklarına örnek olarak güneş, rüzgar, jeotermal ve hidroelektrik enerjisi gösterilebilir. Güneşten, rüzgardan ve türevlerinden elde edilen enerji, sürdürülebilir olmasıyla öne çıkar.

Yenilenemez Enerji Kaynakları ve Karbon Emisyonları

Yenilenemez enerjinin türüne göre karbon emisyon seviyesi de değişiklik gösterir. Emisyon seviyesine göre sıralama ve sınıflandırma, aşağıdaki gibidir:

• Kömür, en yüksek karbon seviyesine sahip enerji kaynağı olarak bilinir. 2017 yılında kömür yakıtlı termik santraller, 9,5 milyar tonluk karbon dioksit salınımı gerçekleştirmiştir.
• Doğal gaz, diğer fosil yakıtlara kıyasla nispeten temiz olarak tanımlanabilir.
• Petrol, fosil yakıt kaynaklı karbon emisyonunun üçte birinin sorumlusudur.