Üç Zamanlı Elektrik Tarifesi Birim Fiyatları

Üç zamanlı elektrik tarifeleri, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından açıklanan ulusal tarifelerle belirlenir. Buna göre tüketiciler her gün 06:00 ile 17:00 saatleri arasında gündüz elektrik birim fiyatlarından, 17:00 - 22:00 arasındaki elektrik tüketimleri için puant birim fiyatından ve 22:00 - 06:00 saatleri arasında gece birim fiyatından elektrik tüketir. Üç zamanlı elektrik tarifesine geçiş yapmak için tüketicilerin bölgelerindeki görevli elektrik tedarikçilerine başvurmaları gerekir.

Eylül 2023 dönemi için Ev (Mesken) abone grubu için üç zamanlı elektrik fiyatları aşağıdaki gibidir.

• Gündüz (06:00 - 17:00): 1.157700 TL/kWh
• Puant (17:00 - 22:00): 2.083645 TL/kWh
• Gece (22:00 - 06:00): 0.417225 TL/kWh

Eylül 2023 döneminde geçerli güncel üç zamanlı ticarehane elektrik birim fiyatları aşağıdaki gibidir.

• Gündüz (06:00 - 17:00): 2.242787 TL/kWh
• Puant (17:00 - 22:00): 3.684643 TL/kWh
• Gece (22:00 - 06:00): 1.095558 TL/kWh

Sanayi abone grubu elektrik tüketicilerine Eylül 2023 döneminde uygulanan üç zamanlı elektrik birim fiyatları aşağıdaki gibidir.

• Gündüz (06:00 - 17:00): 2.469597 TL/kWh
• Puant (17:00 - 22:00): 3.983934 TL/kWh
• Gece (22:00 - 06:00): 1.247379 TL/kWh

Ülkemizde 2016 yılından beri kalıcı yaz saati uygulamasına geçiş yapıldı. Kış saati uygulaması kalktı ve saatler 1 saat geri alınmıyor. Bu yüzden üç zamanlı elektrik tarifelerinin saat dilimleri mevsime göre farklılık gösteriyor. Üç zamanlı elektrik tarifelerinin geçerli olduğu saatler aşağıdaki gibidir.

Ekim'in son pazar günü ile Mart'ın son pazar günü arasında (Kış saati):

• Gündüz: 07:00 - 18:00
• Puant: 18:00-23:00
• Gece: 23:00-07:00

Mart'ın son pazar günü ile Ekim'in son pazar günü arasında (Yaz saati):

• Gündüz: 06:00 - 17:00
• Puant: 17:00 - 22:00
• Gece: 22:00 - 06:00

Üç zamanlı elektrik tarifesi, tüketicilere uygulanan elektrik enerjisi birim fiyatının gün içindeki saatlere göre değişiklik gösterdiği tarifedir.

Tek zamanlı elektrik tarifesinde günün her saatindeki elektrik birim fiyatı aynı olurken, üç zamanlı elektrik tarifesinde fiyatlandırma üç ayrı zaman dilimi için ayrı ayrı yapılır. Üç zamanlı tarifelerdeki zaman dilimleri gündüz, puant ve gece olarak belirlenmiştir ve her bir dilimdeki enerji tüketimi farklı birim fiyattan faturalandırılır.

Üç zamanlı elektrik tarifesi kullanmak özellikle gece tüketimi yüksek olan tüketiciler için oldukça avantajlıdır ve gece tüketimi yüksek olan bir ev kullanıcısı üç zamanlı tarifeye geçiş yaparak elektrik faturasında yaklaşık %50 oranında tasarruf edebilir. Ancak üç zamanlı tarifeye geçiş yapmadan önce tüketiciler mutlaka elektrik faturaları üzerindeki gündüz, puant ve gece elektrik tüketimlerini kontrol etmelidir. Gece tüketimi yüksek ve puant tüketimi düşük olan tüketiciler üç zamanlı elektrik tarifesi ile elektrik faturasında tasarruf edebilirken, puant tüketimi yüksek olan tüketiciler için zarar bile söz konusu olabilir.

Üç zamanlı elektrik tarifeleri ile sunulan avantajlardan yararlanmak isteyen tüketiciler, elektrik tüketimi yüksek olan aletleri gece saatlerinde çalıştırarak, genel tüketimlerini ise puant saatlerinde yapmaktan kaçınarak elektrik faturalarında tasarruf edebilir.

Üç zamanlı tarifeler yalnızca sayacı dijital olan tüketiciler için uygundur ve mekanik sayaç sahipleri üç zamanlı tarifelerden yararlanamazlar. Bu tarifelerde sayaçlardaki değerler T, T1, T2 ve T3 olarak kaydedilir. Bunların anlamları:

T: Toplam elektrik tüketimini gösteren değerdir. T1, T2 ve T3 tüketim değerlerinin toplamını verir.

• T1: Gündüz diliminde tüketilen enerji
• T2: Puant diliminde tüketilen enerji
• T3: Gece diliminde kullanılan enerji

Üç zamanlı tarifeye geçiş, tüketicilerin talebi ile elektrik tedarikçileri tarafından yapılmaktadır. Tüm elektrik tedarikçileri talebe göre tüketicilerin üç zamanlı tarifeye geçişlerini sağlayabilir. Daha önce elektrik tedarikçisi değiştirmemiş mesken kullanıcıları, elektrik aldıkları görevli elektrik tedarik şirketinin online işlem merkezinden üç zamanlı mesken elektrik tarifesi başvurusu yaparak geçişi tamamlayabilir. Aynı durumdaki diğer abone gruplarındaki tüketiciler de elektrik tedarik şirketleri ile iletişime geçerek üç zamanlı tarifeye geçiş işlemlerini başlatabilir.

Üç zamanlı elektrik tarifesi yalnızca elektronik elektrik sayacı kullanan tüketicilere uygulanabilir, mekanik sayaç kullanan tüketiciler üç zamanlı tarifelerden yararlanamaz. Zira mekanik sayaçlar gün içinde farklı saatleri ayrıt edemediklerinden farklı saatler için tüketim kaydı tutamazlar. Akıllı elektronik sayaçlar ise farklı saat dilimleri için tüketim kaydını tutabilir, bu yüzden üç zamanlı tarifelere yalnızca elektronik sayacı olan tüketiciler geçiş yapabilir.

Elektrik sayaçlarının işletmesi ve mülkiyeti elektrik dağıtım şirketlerinin sorumluluğundadır. Mekanik sayacının elektronik sayaçla değiştirilmesini isteyen tüketiciler, taleplerini bölgelerindeki elektrik dağıtım şirketine ileterek sayaçlarının akıllı elektronik sayaç ile değiştirilmesini sağlayabilir. Başvurudan sonraki 30 gün içinde mekanik sayaç, akıllı elektronik sayaç ile değiştirilmiş olur.

Puant, Fransızcadan dilimize geçmiş ve bir şeyin en sivri noktası anlamına gelen “pointe” kelimesi kökenlidir. Elektrik tüketim grafiğinde en yüksek nokta olduğu için bu yüksek noktada yapılan elektrik tüketimi puant dönem olarak adlandırılır. Puant terimi piyasada, İngilizce’deki en yüksek nokta anlamına “peak” kelimesinden Türkçeleşmiş olan “Pik” terimi ile de ifade edilir. Üç zamanlı tarifede puant nedir? sorusunun cevabı,"elektrik tüketimin ve elektrik fiyatının en yüksek olduğu saat dilimi"olarak açıklanır.

Elektronik sayacı olan herkes elektrik tedarikçisi ile iletişime geçip üç zamanlı tarifeye geçiş yapmak istediğini söyleyerek üç zamanlı tarifeye geçiş yapabilir. Bunun için tek şart elektronik sayaç kullanmak olduğundan, ek belge olmaksızın üç zamanlı elektrik tarifesine geçiş yapılabilir. Üç zamanlı elektrik tarifesi, elektriğin uygun zaman dilimlerinde kullanılması halinde elektrik fatura tutarına olumlu etki eder.

Tüm tüketiciler ilk aboneliklerini başlattıklarında aksi bir talepte bulunmamışlarsa tek zamanlı elektrik tarifesinde enerji tüketimi gerçekleştirir. Tüketicinin mevcutta tek zamanlı tarife kullanıyor olması üç zamanlı tarifeye geçiş yapması için bir engel teşkil etmez ve tüketiciler elektrik tedarikçilerine başvurarak üç zamanlı tarifeye geçişlerini sağlayabilir.

Üç zamanlı elektrik tarifeleri elektrik tüketiminin en az %30’unun gece tüketen evler için avantajlıdır, gece tüketimi bu orandan düşük olan ya da puant tüketimi toplam elektrik tüketiminin %20’sinden fazla olan evler için dezavantajlıdır ve daha fazla elektrik faturası ödenmesine yol açar.

Görevli elektrik tedarik şirketleri tarafından sunulan üç zamanlı tarifelerin birim fiyatları ulusal elektrik tarifelerinde EPDK tarafından belirlenir. Tüm görevli elektrik tedarik şirketlerinin uyguladıkları tek zamanlı ve üç zamanlı tarifeleri aşağıdaki tabloda incelenebilir:

Serbest elektrik tedarik şirketleri ise serbest tüketicilere üç zamanlı tarifeleri bir seçenek olarak sunabilir. Gece elektrik kullanımı yüksek olan tüketiciler için serbest tedarik şirketleri tarafından çoğunlukla tek birim fiyat uygulansa da fiyatlandırma gündüz, puant ve gece elektrik tüketimleri baz alınarak yapıldığından tüketicilerin kullanım alışkanlıkları serbest elektrik tedarik şirketlerinin fiyat politikalarında etkilidir.

Üç zamanlı elektrik tarifesi, kademeli elektrik tarifesinden farklıdır. Üç zamanlı elektrik tarifesinde, günün 3 farklı zaman aralığı için 3 farklı elektrik birim fiyatı uygulanır ancak kademeli elektrik tarifesinde günün her saatinde tüketilen elektrik aynı birim fiyat ile hesaplanır. Kademeli elektrik tarifesinde, belirli bir limitin üzerinde tüketim yapan kullanıcıların faturası pahalı, belirlenen limitin altında tüketim yapan kullanıcıların faturası ise daha ucuz birim fiyattan hesaplanır. Kademeli elektrik tarifesi için belirleyici olan limit, EPDK tarafından açıklanır.