Nikola Tesla Kimdir?

Edison firmasından ayrıldıktan sonra Tesla, Edison'da geliştirdiği aydınlatma sistemini patentlemeye çalışırken Mart 1885'te Avukat Lemuel W. Serrell ile görüşmüştür. Avukat, Tesla'yı ark aydınlatma üretim ve hizmet şirketi olan Tesla Elektrik Işık ve İmalatı’na destek vermeyi düşünen iki iş adamı Robert Lane ve Benjamin Vail ile tanıştırmıştır. Yatırımcılar Tesla'nın fikirlerine fazla ilgi göstermemiştir. Kamu hizmetleri 1886'da çalışmaya başladıktan sonra, işletmenin üretim tarafının oldukça rekabetçi olduğuna ve sadece elektrik tesisini işletmeye karar vermiştir. Tesla'nın şirketini terk ederek onu parasız bırakarak yeni bir hizmet şirketi kurmuşlardır. Tesla, ürettiği patentlerin kontrolünü bile kaybetmiştir çünkü bunları hisse karşılığında şirkete atamıştır. Çeşitli elektrikli işlerinde, günde 2 dolara hendek kazıcı olarak çalışmak zorunda kalmıştır.

Nikola Tesla, 1881’de Budapeşte'ye taşınmıştır. Tesla’nın amcası Pavle, Tesla için yapım aşamasında olan Budapeşte Telefon Santrali’nde Ferenc Puskas için çalışma ayarlar. Çalışmaya başladıktan sonra Tesla, yapım aşamasında olan bu şirketin işlevsel olmadığını fark eder. Bu nedenle Merkez Telgraf Ofisinde teknik ressam olarak çalışmıştır. Birkaç ay içerisinde şirket işlev yapar duruma gelerek Tesla baş elektrikçi pozisyonuna atanmıştır. İşi sırasında Tesla, Merkez İstasyon teçhizatında birçok geliştirme yaparak hiç patentlenmemiş veya halka açıklanmamış bir telefon tekrarlayıcı veya amplifikatör geliştirdiğini söylemiştir.

Nikola Tesla, Temmuz 1856’da Hırvatistan’ın Smiljan kasabasında doğmuştur. Avusturya Macaristan İmparatorluğu’nun, Osmanlı İmparatorluğu’na karşı oluşturduğu güneydoğu askeri sınır bölgesinde doğmuş ve büyümüştür. Osmanlı Devleti’nde doğmasından dolayı Osmanlı vatandaşı olup olmadığına dair bilgiler netleşmemiştir. Ayrıca Tesla Osmanlı Devleti’nden “barbar” olarak söz etmektedir.

1904 yılında bir dergide Nikola Tesla, Niagara enerji firmasının telsiz enerji iletimi sistemini uygulamasını istediğini ayrıca bunun için 10 milyon voltluk gerilimde 10.000 beygir gücü dağıtabilecek bir sistem kullanmayı istediğini açıklamıştır. 

Nikola Tesla, ilk defa elektriğin bir kaynaktan çevreye yayılarak kablosuz ve yüksek miktarda iletimini dile getirmiştir. Kâğıt üstünde bunu ispatlayan Tesla, sonra yaptığı deneylerle de bunu göstermiştir. Elinde kablosuz yanan bir ampül tutan fotoğrafı bulunmaktadır. Bu projenin patentini aldıktan sonra J.P. Morgan, bu kablosuz enerji iletimi ile şirketin ekonomisinin batacağını anlayarak finansman desteğini kesmiştir. Bu durum jeneratör ile elektrik üreterek faydalanma olanağını meydana getirmiştir. Fakat finansman desteğinin kesilmesi, günümüzde elektriği ücretsiz bir şekilde kablosuz kullanma imkanını yok etmiştir. 

Nikola Tesla ve Mark Twain birbirlerine hayran olan sıkı arkadaşlardır. Bir koku uzmanı, mucit ve kâşif olarak tanınan Tesla ile ünlü seyahat yazarı ve hicivci Twain gerçek hayalperestlerdir. 19. ve 20. yüzyılları kapsayan dönemde iki dünyaca ünlü ve tanınmış şahsiyet yaşamış ve çalışmıştır. Yaratıcı yönelimleri farklı olsa da iyi arkadaş olmaları, sosyalleşmeleri, birbirlerinin çalışmalarına ve katkılarına derinden saygı duymaları imkânsız olmamıştır. Tesla'nın mirasında hayatta kalan birçok arşiv belgesi, kişisel ve teknik konular, monograflar ve diziler arasında, bu iki devin değiş tokuş ettiği birkaç yazışma mektubu bulunmuştur. Birçok hesaba göre, Mark Twain özellikle teknoloji ve elektrikten etkilenmiştir. 1890'larda New York'u ziyaret ederek, Mark Twain'e ilgi duyan ve 1870'lerde yaşamı tehdit eden bir hastalıktan kurtulurken ilk eserlerinden bazılarını okuyan Nikola Tesla ile arkadaş olmuştur. Bu, Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etmeden önce yaşanmıştır. Twain'in hikayelerinin "ümitsiz durumumu tamamen unutturacak kadar büyüleyici" olduğunu söyleyen bilim adamının kendisine göre kitaplar, Tesla'nın iyileşmesinde etkili olmuştur.

Nikola Tesla sosyal olarak uyum sağlamaya uyum sağlayamamıştır. Diğer bilim insanlarından farklı bir karaktere sahip olan Tesla, sekizden fazla dilde ustalaşmıştır. Dil, yemek ve şiirdeki becerileri ona Francis Marion Crawford’un arkadaşlığını kazandırmıştır.

Nikola Tesla, Guglielmo Marconi’den önce radyo dalgaları ile ses iletimini gerçekleştirmiştir. Fakat Marconi, radyonun mucidi olarak bilinmektedir. Tesla’nın Marconi’ye kızmasının nedeni ise on yedi patentli aletini ve çizimlerini kullanmasıdır. Tesla, bu nedenden dolayı Marconi’ye dava açmıştır.

Tarihe ‘Philadelphia Deneyi’ olarak geçen deneyin amacı ABD donanmasını düşman radarları tarafından bulunamaz hale getirmek ve rakiplerine üstünlük sağlamaktır. Deneyin yapılmış olma ihtimalinden ilk söz eden kişi Morris K. Jessup'dur. Jessup amatör bir gök bilimci olmakla birlikte UFO'lar üzerine yaptığı çalışmalarla tanınır. Deney ile olan ilgisi ise 1955 yılında eline geçen bir mektupla başlar. Mektup, Carlos Miguel Allende adında birinden gelir. Deneyin temelinde Einstein'ın Birleşik Alan Teorisi yer alır. Teori basitçe, nesneler arası çekim esası ve elektromanyetizma üzerine kurulmuştur. Einstein 1920'lerden itibaren bu teorisi üzerine yoğunlaşmış, 1925-1927 yılları arasında Almanya'da bir fizik dergisinde yaptığı çalışmaları yayımlamış, ancak bu çalışmalarını hiçbir zaman tamamlayamamıştır.

İddiaya göre deneyin çalışmaları 1930 yılında Chicago Üniversitesinde başlamış, bir yıl sonra da Princeton Üniversitesinde devam ettirilmiştir. Hatta Albert Einstein Dr. John von Neumann ve Nikola Tesla'nın da zaman zaman proje dâhilinde çalıştıkları iddia edilmiştir. Allende, deneyin 22 Temmuz 1943'te sabah 09.00'da jeneratörlere güç verilerek başlatıldığını söylemiştir. Bu aşamadan sonra yeşilimsi bir sis gemiyi örtmeye başlamış ve USS Eldridge ortadan kaybolmuştur. 

Nikola Tesla'nın aradığı fırsat ve şanslar kolay eline geçmemiştir. O zamanlar New York'da Pearl Caddesi'ndeki ilk laboratuvarında akkor lambası için pazar aramakla meşgul olan Edison'a rastladığı zaman Tesla, gençlik heyecanıyla, kendisinin bulduğu alternatif akım sisteminin açıklamasını yapmıştır. Bu laboratuvarda Tesla, Edison’a çalışmalarından ve alternatif akım planından bahseder. Edison alternatif akımla fazla ilgilenmez ve Tesla'ya bir görev verir. Tesla, Edison tarafından kendisine verilen görevi her ne kadar sevmemiş olsa da kendisine 50.000 dolar vereceğini öğrenince görevi birkaç ay içinde tamamlar.

Tesla'nın gelişmiş yaratıcılık, içe dönüklük, merak, rasyonellik, çilecilik vb. gibi yetenekleri ve karakter özellikleri belirgindir. Tesla, erken çocukluk döneminde bile muazzam hayal gücü, yani ayrıntılı, zengin ve gerçekçi şeyler hayal etme yeteneği sergilemiştir. Canlı hayal gücü sayesinde Tesla'nın kafasında çizim, model veya laboratuvar enstrümanı olmadan karmaşık deneyler gerçekleştirmesi kolaylaşmıştır.

Tesla, hayal gücü sayesinde deneylerini zihninde gerçekleştirmeyi başarabilen bir insandır. Bilim ve teknoloji dergisi olan Popular Science dergisinde yer alan bilgilere göre de Nikola Tesla, deneylerinin tüm detaylarını çizimlerine dökmeyerek bir kısmını mutlaka zihninde korumuştur. Tesla’nın gerçekleşen bir gösteride kullandığı kozmik radyo dalgalarının, o dönemde bilim dünyasında yeri olmaması nedeniyle kabul edilmemiştir. Bu sebeple seyirci gösteriyi Nikola Tesla’nın beyin gücüyle yaptığını düşünmüştür.

Günümüzde hala kullanılan radyonun mucidi Nikola Tesla’dır. Radyonun icadı konusunda Marconi ve Tesla arasında sorunlar yaşanmıştır. Marconi, toplumun büyük çoğunluğuna kendisini radyonun mucidi olarak kabul ettirmiştir. Marconi’ye dava açan Tesla, bu davayı öldükten sonra kazanmış ve patentini netleştirmiştir. Böylece radyonun mucidi konusu da kesinleşerek Tesla ön plana çıkmıştır.

Tesla, küçüklüğünden beri, bütün dünyaya kablosuz ve ücretsiz elektrik sağlayabilmenin hayalini kurmuştur. Nikola Tesla, elektriği kablosuz taşıyabilmek için uzun yıllar yoğun çalışmalar gerçekleştirmiştir. Elektriğin kablosuz iletimi 1891 yıllarında Nikola Tesla tarafından yapılan ve kendi adını vermiş olduğu Tesla bobini ile gerçekleştirilmiştir. Kendi tasarladığı birkaç düzenekle kablosuz elektrik iletiminin teorik olarak mümkün olabileceğini ispatladığını da ileri sürmüştür. Dahası yaptığı pratik deneylerle kablosuz olarak ilettiği elektrikle lambaları yakabileceğini tüm herkese göstermiştir. Tesla bobini, yüksek gerilim ve yüksek frekanslı bir elektrik akım üretmek için kullanılmaktadır. Tesla’nın en büyük amacı kablosuz elektrik iletimini uzun mesafede gerçekleştirmektir. Nitekim Tesla, kablosuz güç iletimini lokal olarak başararak Tesla bobinin patentini 1891 de almıştır. Tesla kablosuz elektrik iletiminin çalışmalarını neon ve flüoresan lambanın icadında, ilk X-ray fotoğrafın çekiminde, MR cihazlarının temellerinin atılmasında kullanmıştır. Şimdi ise kullandığımız elektriklerin dağıtımını ve incelemesini, ücretli olarak elektrik dağıtım şirketleri yapmaktadır.

Nikola Tesla 1898 yılında New York’taki Madison Square Garden’daki bir süs havuzunda ufak bir maket gemiyi radyo dalgalarıyla hareket ettirerek bir alıcı ve verici arasındaki iletişimi sağlayan ilk kişi olmuştur. Böylece uzaktan kumandanın doğuşu gerçekleşmiştir.

Birçok buluşa imza atan Nikola Tesla Wi-Fi’yi icat etmemiştir. 2013 yılında, Palo Alto California'da ücretsiz internet bağlantısı sağlayan (Wi-Fi) bir Tesla heykeli yapılmıştır.

Nikola Tesla (1904), Mors koduyla sınırlı olan büyük endüstrinin geleceğine ait, uzak görüşünü açıklayan kuramsal broşürünü yayınlamıştır. Bu broşür, Nikola Tesla'nın kâhin olduğuna herkesi inandırmıştır. Dünya çapında telsiz sisteminde, çeşitli olanakları sağlayacak olan özellikler açıklanmıştır. Broşürde telgraf, telefon, haber yayını, borsa görüşmeleri, deniz ve hava trafiğine yardım, eğlence ve müzik yayını, saat ayarı, resimli telgraf, telefoto ve teleks hizmetleri ile Nikola Tesla'nın sonradan oluşumunu gördüğü radyo sitesi anlatılmıştır.

Nikola Tesla para yönetiminde hiçbir zaman başarılı olamamıştır. Hayatının son yıllarını borçlarından kaçmak için sürekli otel değiştirerek geçirmiştir. 7 Ocak 1943 tarihinde 86 yaşındayken New Yorker Oteli'nin bir odasında kalp yetmezliği sebebiyle hayata veda etmiştir. Cesedi Tesla'nın odasına girdikten sonra Tesla'nın iki gün önce kapısına astığı "rahatsız etmeyin" işaretini görmezden gelen hizmetçi Alice Monaghan tarafından bulunmuştur. Tıbbi muayene asistanı H.W. Wembley cesedi inceleyerek ölüm nedeninin koroner tromboz olduğuna karar vermiştir.

Nikola Tesla hiç evlenmemiştir. Bekar ve aseksüel olmasının bilimsel yeteneklerine yardımcı olduğunu düşünmüştür. Kolay öfkelenen bir yapıya sahip olmasının da bu konuda etkisi bulunmaktadır.

Nikola Tesla’nın babası Hırvatistan asıllı Milutin Tesla’dır. 1819-1879 yılları arasında yaşayan Milutin Tesla, Doğu Ortodoks rahibidir. Tesla'nın annesi Hırvatistan asıllı Duka Tesla’dır. 1822-1892 yılları arasında yaşayan Duka, evde zanaat aletleri ve mekanik aletler yapabilme becerisine sahiptir. Sırp epik şiirlerini ezberleme yeteneği vardır. Đuka hiç resmî bir eğitim almamıştır. Tesla, fotoğrafik hafızası ve yaratıcılık yeteneklerini annesinin genetiğinden aldığını ve ondan etkilendiğini düşünülmüştür. Tesla'nın ataları Karadağ yakınlarındaki batı Sırbistan'dan gelmiştir.

Nikola, 10 Temmuz 1856’da bugünkü Sırbistan’ın Similjan kasabasında Papaz babası Milutin ve pratik ev aletleri mucidi olarak tanınan annesi Duka’nın beş çocuğundan dördüncüsü olarak dünyaya geldiğinde ailesi ona “Nikola Draganic” adını vermiştir. Nikola, reşit olduğunda bu soyadını kullanmak istemediğine karar vererek mahkemede “Tesla” olarak değiştirmiştir. Nikola çocukluğunda annesini örnek almıştır. Bir şeyler icat etmenin peşine düşmüştür. Annesinin mutfaktaki uğraşları Nikola’nın dikkatini çekmiş ve etkilemiştir. Annesi okuma yazma dahi bilmemesine rağmen mutfakta pratik buluşlara imza atmıştır. Bu yüzden Nikola, annesini “yaratıcı bir dahi adayı” olarak tanımlamıştır. Nikola Tesla, kendi içine dönük asosyal bir çocuk olmuştur.  Fakat fotografik hafızası ve üstün zekâsı ile dikkatleri üstüne çekmiştir. Liseyi üç yılda bitirerek büyük başarıya imza atmıştır.

Temmuz 2003'te mühendis Martin Eberhard ve Marc Tarpenning tarafından "Tesla Motors" olarak kurulan ve Elon Musk’ın da kurucu ortak olduğu şirketin adı, elektrik teknolojisine büyük katkılarından dolayı ünlü mucit ve elektrik mühendisi olan Nikola Tesla'dan gelmiştir. Musk, Tesla hakkında “örnek aldığım insan” ifadesine de yer vermiştir.

Tesla'nın ileri sürdüğü bazı iddialar bulunmaktadır. Örneğin Marconi, radyo sinyalleri üzerinde çalışmaya başlamışken Tesla çoktan ürettiği bobin ile radyo iletimini başardığını iddia etmiştir. Kiminle iletişim kurduğu sorusuna ise Tesla, Mars’taki uzaylılarla cevabını vermiştir. Daha da ileri giderek elindeki teknolojiler sayesinde Mars'tan çok daha uzak gezegenlerle bile "anlık iletişim" kurabileceğini ileri sürmüştür. Nikola Tesla’nın şizofreni olma iddiası göz önüne alındığında uzaylıların var olduğunu düşünme ihtimali de kuvvetlenmektedir.

Hayatı boyunca birçok başarıya ve icada imza atan Nikola Tesla, yaşadıklarından ve öğrendiklerinden esinlenerek sahip olduğu düşünceleri dile getirmiş ve bunları aktarmıştır. Nikola Tesla’nın düşüncelerini anlamamıza yardımcı olan sözleri şunlardır:

• “Bilim insanı doğrudan bir sonuç hedeflemez. Gelişmiş fikirlerinin hemen alınmasını beklemez. Onun çalışması gelecek nesiller için bir temeldir. Yaşar, çalışır ve umut eder."
• "Erdemlerimiz ve kusurlarımız tıpkı kuvvet ve madde gibi ayrılmaz ikilidir. Ayrıldıklarında insan bir hiçtir."
• "Nefretiniz elektriğe dönüştürülebilseydi bütün dünyayı aydınlatırdı."
• "Bir kişinin Tanrı dediği şeye başka birisi fizik kuralı diyebilir."
• "Medeniyetin yayılışı bir ateşe benzetilebilir; önce zayıf bir kıvılcım, sonra titreyen bir alev, daha sonra hızı ve gücü sürekli artan muazzam bir ateş."

Nikola Tesla ilkokul yıllarından beri başarıları ve zekâsı ile anılmaya devam etmiştir. Yaşamı boyunca da birçok çalışma yapmıştır. Bu çalışmalar, Nikola Tesla’nın ödüller almasını sağlamıştır. “Radyonun babası” olarak anılan Nikola Tesla’nın aldığı ödüller aşağıdadır:

• Aziz Sava Nişanı, II Sınıfı, Sırbistan Hükümeti (1892)
• Elliott Cresson Madalyası (1894)
• Prens Danilo I Nişanı (1895)
• Edison Madalyası (1916)
• Aziz Sava Nişanı, I Sınıfı, Yugoslavya Hükümeti (1926)
• Yugoslav Kraliyet Nişanı (1931)
• John Scott Madalyası (1934)
• Beyaz Kartal Nişanı, I Sınıfı, Yugoslavya Hükümeti (1936)
• Beyaz Aslan Nişanı, I Sınıfı, Çekoslovakya Hükümeti (1937)
• Paris Üniversitesi Madalyası (1937)
• Ochrida Üniversitesi St Clement Madalyası, Sofya, Bulgaristan (1939)

Nikola Tesla Müzesi, Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da bulunan bir müzedir. 5 Aralık 1952'de Tesla biriminin mucidi Nikola Tesla'nın kişisel eşyasını sergilemek üzere kurulmuştur. Müzede 160.000 kadar orijinal belge ve 5700 kadar kişisel eşya sergilenmektedir. Eski bir villada olan bu müze ünlü bir Sırp mimar Dragiša Brašovan tarafından tasarlanmıştır.

Belgrad Nikola Tesla Havalimanı Sırbistan’ın başkenti Belgrad yakınlarında, şehrin güneyinde yer alan ülkenin ana havalimanıdır. Önceden Belgrad Havalimanı ya da Surčin Havalimanı olarak adlandırılan ve 1992 yılında kurulan havalimanına, bilime ışık tutan çalışmalarından dolayı “Nikola Tesla” adı, 2006 yılında verilmiştir. Belgrad şehir merkezinin 18 km (11 mil) batısında Surčin banliyösü yakınında yer alan Sırbistan'ın en büyük ve en işlek havalimanıdır. Verimli ovalarla çevrilidir. Fransız holding “Vinci Havaalanları” tarafından işletilmektedir.